اعمار بند «کمال خان» بر رود هلمند

رود های افغانستان، به دلیل ارتفاع اراضی، اکثراً از داخل خاک این کشور سرچشمه میگیرند ولی آب آن به کشور های همسایه سرازیر میشود. در حالیکه افغانستان، هم برای آبیاری و هم برای تولید برق، نیاز فراوان به این آبها دارد، مسئلۀ آب هلمند، بار دیگر در ساحۀ سیاست های حکومت مطرح میشود.

این موضوع را با آقای اسحاق نگارگر، نویسنده و تاریخدان در میان گذاشتیم. آقای نگارگر میگوید که استفاده از این آب ها حق مسلم مردم افغانستان است و در عین زمان، تقسیم برادرانۀ آن ایجاب میکند که، نه استفاده کنندگان داخل افغانستان از آن محروم شوند و نه زارعین کشور های همسایه، که به آن نیاز دارند. به نظر آقای نگارگر، قرارداد میان ایران و افغانستان، که در زمان موسی شفیق امضا شد، و بر اساس آن دو سوم آب هلمند مربوط به افغانستان و یک سوم آن مربوط به ایران میشد، قراردادی عادلانه بود.

مدتی بر اساس این قرار داد، در بند کمال خان این تقسیمات صورت میگرفت، ولی با خراب شدن بند کمال خان، امروز آب  رود هلمند، همه به ایران سرازیر میشود.  اعمار مجدد این بند هم، در نتیجه، حق مسلم افغانستان است. و اگرچه مدرکی در دست نیست که بر اساس آن بتوان ایران را متهم به فشار آوردن روی تاجکستان و جلوگیری از اعمار مجدد این بند کرد، ولی با آنهم، افغنستان باید به هر ترتیب این بند را دوبار اعمار کند. در اخیر، تاسف آقای نگار گر در این است که چرا افغانستان قادر نیست، خودش، به کمک انجینیر های داخلی، این بند را بسازد.