آیا آمریکا واقعاً از تجارت بشر دوستانه با ایران حمایت می‌کند؟

سازوکار فشار حداکثری آمریکا علیه ایران، خواسته و یا ناخواسته، تأمین کالاهای بشر دوستانه مورد نیاز مردم ایران را مختل کرده و آن را با مشکلات جدی روبرو کرده است. براساس قوانین بین المللی هیچ کشوری نمی تواند اینگونه کالاها را برای کشور دیگری تحریم کند. این کالاها، خصوصاً مواد غذايی و مواد دارويی شامل تحريم های یکجانبه آمریکا نمی شود و آمریکا به طور رسمی، هدف قرار دادن مردم عادی ایران را رد می‌کند و حتی تلاش می‌کند خود را حامی آن‌ها نشان دهد. ولی در عمل اینطور نیست، زیرا شبکه گسترده و پیچیده تحریم‌های آمریکا به گونه‌ای طراحی شده که تاثیر تخریبی مستقیمی بر بسیاری از شهروندان ایران، خصوصا آن‌هایی دارد که درگیر بیماری‌های صعب العلاج که نیازمند داروهایی هستند که باید از خارج وارد شوند. ایجاد سازوکارجدید وزارت خزانه داری آمریکا برای تسهیل در تجارت کالاهای بشردوستانه با ایران، پس از کارشکنی‌های آمریکا در اجرایی شدن دو سازوکار قبلی، یکی سوئیسی و دیگری اروپایی موسوم به اینس‌تکس با انتقادهای زیادی روبرو شده است.

آیا آمریکا واقعاً از تجارت بشر دوستانه با ایران حمایت می کند؟ .

این مجله اقتصادی به موضوع رویکرد آمریکا در زمینه تجارت کالاهای بشردوستانه برای مردم ایران اختصاص دارد. مهرداد عمادی اقتصاد دان و مشاور بین المللی در امورمالی میهمان این مجله اقتصادی است.

تبعات تحریم‌های شدید آمریکا، چه عامدانه باشد چه نباشد، حق بهر‌ه‌مندی ایرانیان از خدمات بهداشتی و نیز دسترسی آن‌ها به دارو‌های اساسی را با تهدیدی جدی مواجه کرده و تقریبا به طور قاطعانه موجب فقدان دارو‌های مهم از بیماران صرع گرفته تا دارو‌های شیمی‌درمانی بیماران سرطانی شده است.

در شرایطی که جدال اخلاقی بر سر وضعیت رقت‌بار برخی بیماران ایرانی که بعضا به خاطر کمبود دارو یا افزایش قیمت آن، روز‌های زندگی‌شان هر لحظه کمتر می شود در نزد افکار عمومی جهانی گسترش می یابد، وزارت خزانه داری آمریکا اخیراً با هدف مقابله با انتقادات اخلاقی، سازوکار بشردوستانه‌ای را طراحی واعلام کرده است.

سازوکار جدید آمریکا که به ادعای این کشور برای تسهیل تجارت بشردوستانه با ایران ایجاد شده، از همان آغاز مورد انتقادهای گسترده قرار گرفته است. چند روز پس از ایجاد سازوکار آمریکا، دیده بان حقوق بشر به اثرات زیان‌بار کارزار "فشار حداکثری" آمریکا بر بیماران ایرانی پرداخته و سیاست های تحریمی آمریکا علیه ایران را مورد انتقاد شدید قرار داده است.

در عمل، سازوکار جدید آمریکا نه تنها کمکی به تسهیل این نوع تجارت با ایران نداشته، بلکه حتی نزدیک‌ترین متحدان آمریکا هم تجارت بشردوستانه با ایران را متوقف کرده اند.

به طور مثال، بانک مرکزی ایران در کشور کره جنوبی در «بانک ووری» (Woori Bank) و «بانک صعنتی کره» حساب‌هایی دارد. درآمد‌های نفتی ایران و همچنین پرداخت‌های مربوط به کالا‌های غیرتحریمی از طریق این حساب‌ها انجام می‌شد. در آوریل گذشته آمریکا معافیت‌های فروش نفت ایران را لغو کرد، کره جنوبی نیز مجبور شد واردات نفت از ایران را متوقف کند. حال، پس از طراحی سازوکار جدید تجارت بشردوستانه آمریکا، حتی صادرات بشردوستانه به ایران نیز متوقف شد.

در شرایطی که آمریکا بانک مرکزی و نظام بانکی ایران را تحریم کرده است، تجارت به معنای وسیع آن با مشکلات جدید روبرو شده و امکان تجارت کالاهای بشردوستانه نیز محدود شده است. برای واردات مواد غذايی و دارويی بايد پول پرداخت شود و برای اينکه پول بابت اينها پرداخت شود، بايستی پول را منتقل کرد.

برای انتقال پول بایستی بانک مرکزی ایران با بانک های مرکزی کشورهای دیگر و همچنین با بانک های ایرانی و بانک های بزرگ کشورهای دیگر ارتباط داشته باشند.

تحریم های آمریکا این رابطه را مورد اهداف تحریمی خود قرار داده و کاملاً مختل کرده است. در چنین شرایطی، وقتی هزینه خرید پرداخت نشود، بدیهی است که معامله ای هم صورت نخواهد گرفت.

قبل از سازوکار وزارت خزانه‌داری، دو سازوکار دیگر برای تجارت بشردوستانه طراحی شده بودند. سازوکار اولی توسط سوئیس و با نظارت آمریکا به منظور تسهیل دادوستد بشردوستانه با ایران طراحی شده بود. ولی هیچگاه خبری از عملیاتی شدن آن منتشر نشد. سازوکار دومی نیز از سوی کشورهای اروپایی که «ابزار حمایت از مبادلات تجاری» (اینستکس) نام داشت ایجاد شد. این سازوکار قرار بود ابتدا کالا‌های غیرتحریمی را در ارتباط با ایران پوشش دهد، ولی در اثر کارشکنی های آمریکا عملا به شکست انجامید.

چرا سازو کار جدید وزارات خرانه داری آمریکا برای تسهیل در تجارت بشر دوستانه با ایران با انتقادهای جدی روبرو شده است؟

آیا آمریکا واقعاً می خواهد تجارت بشر دوستانه با ایران پا بگیرد؟

با توجه به تحریم های گسترده بانکی و مالی، تجارت بشر دوستانه با ایران چگونه امکان پذیر خواهد بود؟

مهرداد عمادی می گوید به رغم ادعای آمریکا که سازوکار خزانه داری این کشور امکان تجارت کالاهای بشردوستانه با ایران را از نظر زمانی کوتاه تر و آسان تر کرده است، هم زمان اجرای آن افزایش یافته و هم روند آن بسیار پیچیده تر شده است. مهرداد عمادی بر این موضوع تأکید می کند که دیگر زمان آن به سر رسیده است که جهانیان پیام های آقای منوچین و پومپئو در این باره را چشم بسته قبول کنند. وقتی که شما به دقت به سازوکار خزانه داری آمریکا در این باره نگاه می کنید، می بینید که در عمل عکس آن چیزی است که آقای منوچین و پومپئو اعلام کرده اند. مهرداد عمادی در ادامه می گوید که این رویکرد آمریکا را می توان با این مثال خلاصه کرد که شما برای ملاحظات حقوق بشری اعلام می کنید که استفاده ار آب رودخانه در منطقه‌ای برای مردم غیر نظامی مجاز است، ولی شرایط بسیار سخت و آنچنان پیچیده ای را می گذارد که در عمل استفاده از آب رودخانه فقط برای کمتر از دو درصد مردم این منطقه امکان پذیر است. این عین رویکرد آمریکا در زمینه ایجاد سازوکار جدید این کشور برای تجارت کالاهای بشردوستانه با ایران است.

برای شنیدن گفتگوی ما با مهرداد عمادی و نسخه کامل این مجله اقتصادی بر روی فایل صوتی بالا کلیک نمائید.