اوکراین: حمام خون پشت دروازۀ اتحادیۀ اروپا

 نگاهی موازی  بیندازیم به سه سرمقالۀ روزنامه‌های لیبراسیون، لوموند و فیگارو که بر اساس تقسیم‌بندی رایج سیاسی به ترتیب از چپ به راست قرار می‌گیرند.

لیبراسیون آنچه که طی دو روز اخیر در اوکراین رخ داد -یعنی کشتار- را بدترین حالت ممکن می‌داند و قبل از هر چیز مسئولیت آن را به گردن قدرت‌های اروپایی می‌اندازد.

روزنامۀ فیگارو در ابتدا گوشزد می‌کند که بعد از وقایع هولناک اخیر، لحن و کلام رسانه‌ها نیز در مورد اوکراین عوض شد: حالا به جای واژۀ "بحران" از عبارت جنگ داخلی استفاده می‌شود. فیگارو هم اعتقاد دارد که اروپایی‌ها بر وخامت شرایط این کشور آگاه نبودند، تا این که با فاجعه روبرو، و مجبور شدند بلافاصله نمایندگان عالی‌رتبۀ خود را به شهر کی‌یف بفرستند، که اشاره‌ای است به سفر عجولانۀ وزیران خارجۀ فرانسه، آلمان و لهستان. فیگارو از این اقدام دفاع می‌کند اما می‌افزاید: "چقدر دیر"...

سرمقاله‌نویس فیگارو اعتقاد دارد که اروپای غربی تاکنون متوجه جاه‌طلبی‌های فزایندۀ روسیه و رهبرش ولادیمیر پوتین نبوده و به همین دلیل در سال‌های اخیر چندان تلاشی برای جذب اوکراین نکرده، در حالی که مسکو با اشتهای فراوان مشغول گسترش نفوذ خود در این کشور بوده است.

اما روزنامۀ لوموند پیش از تحلیل یا ابراز نظر، بر واقعیتی تاریخی تکیه می‌کند و می‌نویسد: "از جنگ‌های بالکان به بعد (یوگسلاوی سابق)، این نخستین بار است که حمام خون درست در پشت دروازه‌های اتحادیۀ اروپا به راه می‌افتد... همچنین نخستین بار است که از زمان سقوط دیوار برلین (١٩٨٩)، خاطرۀ رویارویی شرق و غرب، یا به قولی بلوک شرق و غرب، دوباره جان می‌گیرد".
روزنامۀ لوموند می‌نویسد که مسئلۀ اصلی، در دراز مدت، اینست که آیا کشورهای پیرامون اتحاد شوروی سابق حق تعیین سرنوشت خود را دارند و آیا می‌توانند مبادلۀ آزاد اقتصادی و فرهنگی با اتحادیۀ اروپا داشته باشند یا خیر؟

اتحادیۀ اروپا: بی‌شهامتی و بورو کراسی

از هر زاویه‌ای که بنگریم، رابطۀ اوکراین با اتحادیۀ اروپا در مرکز ماجرا قرار دارد. روزنامۀ لیبراسیون با لحنی بسیار تند ادعانامۀ خود را علیه سران اروپایی ادامه می‌دهد و می‌نویسد: "چقدر کشته باید تا اتحادیۀ اروپا به واکنش برخیزد؟ جنایات بشار اسد، متحد دیگر ولادیمیر پوتین نشان می‌دهد که شهامت، خصلت برجستۀ سران دولت‌های اروپایی نیست"...
روزنامۀ فیگارو هم اصرار دارد که نباید چشم امید به "بوروکراسی اتحادیۀ اروپا داشت... علاوه بر این، دولت‌های مهم اروپا، یعنی فرانسه و بریتانیا و آلمان، هر یک هدف‌های جداگانۀ خود را درعرصۀ سیاست بین‌المللی دنبال می‌کنند".
فیگارو در پایان بر نکتۀ مهم دیگری نیز تأکید دارد و می‌نویسد: "به اعتراف نخست‌وزیر فرانسه، وقت آن رسیده که سیاست روشنی در قبال روسیه تعیین کنیم"...
فیگارو می‌نویسد فاجعه اینجاست که کشورهای بزرگ اروپای غربی هنوز در برابر روسیۀ جدید گیج‌اند و هیچ استراتژی تعریف‌شده‌ای در مواجهه با این قدرت بزرگ ندارند. فیگارو می‌افزاید "وقتی سیاست‌مان در قبال روسیه مشخص نیست، چگونه انتظار داریم خط مشی و سیاستی روشن با اوکراین داشته باشیم؟"...
 

این در حالی است که به نوشتۀ لوموند، میدان اوکراین، برای پوتین نبردی کلیدی و تعیین‌کننده در جهت احیای امپراطوری دیرین روسیه است. به نوشتۀ لوموند، دولت‌های اروپایی هنوز نفهمیده‌اند که در این راه، مسکو حاضر به هر کار، از جمله تشویق دولت اوکراین به خشونت و جنایت است. لوموند در این نکته با روزنامۀ راست فیگارو هم‌عقیده است که دیر یا زود، اروپاییان باید به نوع روابط خود با همسایِۀ بزرگ شرقی، یعنی روسیه، بیشتر توجه کنند.