رویارویی بین نیروهای آمریکایی و ایرانی در خلیج فارس، ماجرا چیست؟

نیروی دریایی سپاه پاسداران هم دیشب در اطلاعیه ای روایت آمریکا از رویارویی شناورهای سپاه با ناوهای آمریکایی را روایتی "نادرست و هدفمند" خواند که "دلالت بر علاقمندی آمریکایی‌ها به روایت هالیوودی از اتفاقات دارد."

این ماجرا و اظهاراتی که در پی آن از سوی مسئولین نظامی و سیاسی دو کشور آمریکا و جمهوری اسلامی ایران ایراد شده، ابهاماتی دارد و  پرسش هایی را مطرح می کند. برای روشن شدن ابهامات این ماجرا، مرور آن ضرورت دارد.

روایت ارتش آمریکا

هفته گذشته ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که روز ۱۵ آوریل /۲۷ فروردین یازده قایق نیروی دریایی سپاه در خلیج فارس چند بار به نحو تحریک کننده و پر مخاطره ای به ناوهای آمریکایی پولر، پال همیلتون، فایربولت، سیروکو، رنگل، و یو اس سی جی سی مائوی در آب‌های بین‌المللی در خلیج فارس نزدیک شده اند و از جمله وارد محدوده ۱۰ یاردی ( حدود ۹ متری) کشتی «مائوی» شدند.

روایت نیروی دریایی سپاه

نیروی دریایی سپاه در اطلاعیه ای روز یکشنبه مدعی شد که آمریکایی‌ها در روزهای ۱۸ و ۱۹ فروردین دو بار سد راه کشتی "شهید سیاوشی" در خلیح فارس شده‌اند که در حال انجام ماموریت و گشت‌زنی بوده است.

در این اطلاعیه آمده است: نیروی دریایی سپاه روز ۲۷ فروردین یازده قایق خود را به منطقه اعزام کرده که "با ناوها و کشتی‌های جنگی آمریکا مواجه شدند و به رغم اقدامات غیرحرفه‌ای و تحریک‌کننده تروریست‌های آمریکایی و بی‌توجهی آنها به اخطارها و هشدارها، با ایستادگی جانانه و شجاعت نیروهای خودی، آنها را مجبور به کنار کشیدن خود از مسیر حرکت شناورهای نیروی دریایی سپاه کردند."

با وجودیکه در این اطلاعیه، نیروی دریایی سپاه اعلام می کند که یازده قایق خود را به منطقه اعزام کرده که "با ناوها و کشتی‌های جنگی آمریکا مواجه شدند." در بخش دیگری از این اطلاعیه "بیانیه ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا را که در آن قایق‌های سپاه به رفتار "خطرناک " در نزدیکی کشتی‌های جنگی آمریکا متهم شده بودند را نادرست خوانده و به آمریکایی‌ها توصیه کرده "از هرگونه ماجراجویی و روایت‌های جعلی و دروغ" پرهیز کنند.

ارتش آمریکا در بیانیه خود می گوید که ناوهای نیروی دریایی این کشور در آب های بین المللی در خلیج فارس بوده اند. در اطلاعیه نیروی دریایی سپاه به این موضوع اشاره نمی شود که ناوهای آمریکایی در آب های سرزمینی ایران بوده اند و یا نه؛ ولی  این موضوع کاملاً آشکار است که قایق های تندرو سپاه به تلافی جویی از مزاحمت هایی  که کشتی های گشت زنی ایالات متحده دو بار برای کشتی "شهید سیاوشی"  ایجاد کرده اند، اقدام به عملیات ١٥ آوریل علیه ناوهای آمریکایی در آب های بین المللی کرده اند.

مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا شامگاه چهارشنبه ۲۷ فروردین و ساعاتی پس از اعلام خبر این تنش در آب‌های خلیج فارس در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی فاکس نیوز گفت: "ما با وزارت دفاع در تماس هستیم و در سطح دو وزارت مذاکراتی داشتیم. ما در حال ارزیابی هستیم تا ببینیم بهترین واکنش و بهترین راه نشان دادن ناخشنودی ما از آن چه روی داده است، چیست."

مایک پمپئو در پاسخ به پرسشی در مورد این اقدام ایران گفت: "من صحبت در مورد جزئیات را به وزارت دفاع واگذار می‌کنم؛ ولی ما این رفتار را پیش از این هم دیده‌ایم که ایرانی‌ها به گونه‌ای رفتار می‌کنند که مغایر با قوانین بین‌المللی است."

سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه پیش از ظهر دوشنبه در نشست خبری حضور نیروهای آمریکایی را مانع گشت‌زنی قانونی و عادی نیروهای مسلح ایران  در خلیج فارس دانست و اظهار داشت:" این مساله موجب واکنش نیروهای ما شد. وی گفت: هزاران سال است که ایران در این منطقه است و امنیت منطقه توسط ایران و کشورهای منطقه به ویژه عمان که در تنگه هرمز قرار دارد، تامین می‌شود."

او در پاسخ به پرسشی گفت: "تا آنجا که می‌دانیم آمریکا مانع گشت‌زنی نیروهای ایرانی در خلیج فارس شده و پاسخ مقتضی را دریافت کرده است."

موسوی در ادامه گفت: "همانطور که از سوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مطرح شد، از نیروهای بیگانه که نامشروع در منطقه قرار دارند اولا می‌خواهیم در منطقه نباشند و ثانیا مقررات عبور و مرور را رعایت کرده و نیروهای ما را مجبور به هشدار و تذکر نکنند. آنها با هر نیتی که در منطقه هستند، می‌خواهیم هرچه زودتر منطقه را ترک کنند."