بازار سیگار ایران و وضعیت مبهم فیلیپ موریس

 محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به پرسش‌های خبرگزاری مهر در مورد رسمی بودن یا نبودن نمایندگی فیلیپ‌موریس در ایران، اظهارات متناقضی داشت. او گفت: "این باید در آینده تحقق پیدا کند".

اما وزیر صنعت سپس صریحاً می‌گوید: "ما نامۀ مجوز را به نمایندۀ این شرکت اعطا کرده‌ایم".
در مقابل، شرکت فیلیپ موریس در تماس با شبکۀ  بی.بی.سی. صدور هر گونه مجوز وزارت صنعت و معدن را برای تاسیس شرکت فیلیپ موریس در ایران تکذیب کرده است.

با اینحال، محمدرضا نعمت‌زاده به طور غیرمستقیم ادعای فیلیپ موریس را رد می‌کند و انکار مسئولان شرکت را ناشی از وجود خطر تحریم‌ها می‌داند. نعمت‌زاده می‌گوید: "اگر آنها به صورت رسمی اعلام کنند که وارد بازار ایران شده و نمایندگی ایجاد کرده‌اند، به طور قطع از سوی کشورهای غربی جریمه خواهند شد".

شرکت فیلیپ‌موریس که از جمله سیگار مارلبورو را تولید می‌کند، یک شرکت بین‌المللی است که مراکز اصلی مدیریت آن در نیویورک و شهر لوزان (سوئیس) قرار دارد.

ماهیت "صهیونیستی" فیلیپ موریس

بحث فعالیت رسمی شرکت فیلیپ موریس در ایران تازگی ندارد. به نوشتۀ خبرگزاری ایسنا "پیش از سال ١٣٨۴ قرار بود سیگار مارلبورو به صورت رسمی وارد ایران شود و حتی عقد قرارداد رسمی برای تولید داخلی آن نیز برنامه‌ریزی شده بود. اما از سال ١٣٨۴ بحث صھیونیستی بودن تولیدکنندۀ این سیگار مطرح شد و از آن زمان تاکنون ابھامات در این زمینه ادامه دارد".

سيد محمود ابطحی که در اواخر دهۀ هشتاد خورشیدی مدیرعامل شرکت دخانیات بود و سال گذشته فوت کرد، سه سال قبل گفته بود که کناره‌گیری‌اش از شرکت دخانیات با پروندۀ فیلیپ‌موریس ارتباط داشته است. او به خبرگزاری فارس گفته بود: "با توجه به اين كه دستگاه‌های اطلاعاتی كشور اعلام كرده بودند كه شركت فيليپ موريس، ماهيت صهيونيستی دارد، ما با معامله با اين شركت و واردات رسمی سيگار مارلبورو مخالفت كرديم اما اين مسأله به مذاق برخی خوش نيامد و سرانجام، من از مديريت شركت دخانيات كناره‌گيری كردم".
ابطحی گفته بود "یك گروه منفعت‌طلب دنبال اين بودند كه مجوز مربوط به اين كار را دريافت، و مارلبرو را رسماً به كشور وارد كنند... برخی گروه‌ها، شركت دخانيات را در فشار قرار داده بودند".
ابطحی در سال ١٣٩٠ از شخصی به نام العقیلی به عنوان کسی یاد کرد که "نمايندگی مادام‌العمر سيگار مارلبرو در ايران را از فليپ‌موريس اخذ كرده است".
سيد محمود ابطحی یک سال قبل هنگام بازدید از یک کارخانۀ سیمان درگذشت.

علاوه بر العقیلی، خبرگزاری‌های ایرانی از شرکتی به اسم "انتظار ایرانیان" نیز به عنوان عامل اصلی بازار سیگار سخن برده‌اند. خبرگزاری فارس در سال ١٣٨٧ نوشت که این مؤسسه که مدیرعامل آن ویدا لاهوتی و رئیس هیئت مدیرۀ آن سيد حسن موسوی نام دارند، "تقاضايي را به دولت ارائه داده است تا برای جلوگيری از قاچاق سيگار مارلبورو، از مجاری قانونی و تحت نظارت شركت دخانيات ايران اقدام به واردات اين سيگار كند".

نام سعید العقیلی نیز چند ماه قبل در ارتباط با بابک زنجانی بار دیگر مطرح شد. وی دلال بین‌المللی و همچنین "دلال سیگار کمپانی ار.جی. رینولدز" معرفی شده است. 
ار.جی. رینولدز یکی دیگر از تولیدکنندگان بزرگ سیگار دنیاست که از جمله صاحب مارک یا برند "وینستون" است.

مصرف سالانۀ سیگار در ایران حدود ۶٠ میلیارد نخ و حجم کل بازار با تقریب فراوان، بین ٣ تا ٧ میلیارد دلار برآورد شده است.
به نظر می‌رسد که در حال حاضر این بازار بسیار پر منفعت، به میدان رقابتی خشن برای  واردکنندگان قانونی و غیرقانونی تبدیل شده باشد.

خبرگزاری ایسنا از قول یک "کارشناس دخانیات" می‌نویسد: "در صورتی که سیگار مارلبورو به صورت رسمی وارد کشور شود، سھم سایر برندھا در بازار سیگار ایران به شدت کاھش خواھد یافت و به ھمین دلیل عده‌ای با طرح مسائلی مانند ابھام در ماھیت تولیدکنندۀ این سیگار قصد دارند مانع ورود رسمی و حتی تولید داخل آن شوند".