پژوهشی که ابعاد نگران کنندۀ وضعیت درناک کودکان معتاد در ایران را برملا می‌کند

سن اعتیاد این کودکان را پژوهش مذکور بین ٧ تا ١٣سال اعلام کرده است و حیرت‌انگیز این که تعداد کودکان نوزاد تا سن ٢ سالگی که به اعتیاد دچار شده اند فراوانی بیشتری نسبت به سایر گروه‌های سنی دارد. این پژوهش تأکید می کند که ٤٢درصد از جمعیت مورد مطالعه- یعنی حدود نیمی از آنها- از طریق مصرف شیر مادر معتاد شده‌اند.

رابطه آشکاری میان اعتیاد کودکان با اعتیاد خانواده‌هایشان وجود دارد

در سمیناری که اخیراً در تهران برگزار شد و "اعتیاد کودکان و نو جوانان در محلات معضل‌خیز" نام داشت، مسئولان سمینار از یک پژوهش میدانی در ١٠استان کشور خبر دادند که توسط انجمن خیریه "امام علی" انجام شده و آمار مربوط به این تحقیقات میدانی، واقعیات دردناکی را درباره این قربانیان خردسال ارائه می‌دهد.

مطابق یافته‌های این پژوهش، «٢٧ درصد از این کودکان را دخترکان خردسال تشکیل می‌دهند»، در مقابلِ «٧٣ درصد پسر معتاد» که بقول مریم کیانی که در همین سمینار سخن می گفت، این دختران در سطح جامعه دیده نمی‌شوند چرا که بدلیل سوءاستفاده از آنها از دید جامعه پنهان نگاه داشته شده‌اند.

این پژوهش همچنین نشان می دهد که گرچه بخشی از این کودکان افغان هستند اما تعداد کودکان معتاد ایرانی به مراتب بیشتر است.

مطابق تحقیقات انجام گرفته، نزدیک به نیمی از این کودکان فاقد اوراق هویت هستند؛ موضوعی که باعث می‌شود از همۀ حقوق اجتماعی محروم باشند.

سن اعتیاد این کودکان را پژوهش مذکور بین ٧ تا ١٣سال اعلام کرده است و حیرت انگیز این که تعداد کودکان نوزاد تا سن ٢ سالگی که به اعتیاد دچار شده‌اند، فراوانی بیشتری نسبت به سایر گروه‌های سنی دارد. این پژوهش تأکید می‌کند که ٤٢ درصد از جمعیت مورد مطالعه (یعنی حدود نیمی از آنها)، از طریق مصرف شیر مادر معتاد شده‌اند.

بنا بر این پژوهش، رابطه آشکاری میان اعتیاد این کودکان با اعتیاد خانواده‌هایشان وجود دارد، به این معنی که ٦٢
درصد از مادران این کودکان معتاد و ٨٠ در صد پدران آنها خود مبتلا به اعتیاد هستند.

پژوهش مذکور بر این نکته انگشت می‌گذارد که ٣ ماده مخدر: هروئین، تریاک و شیشه، بیشترین مواد مصرف شده توسط کودکان بوده است.

در سمینار اعتیاد کودکان، محسن روشن پژوه، معاون پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی، اعتراف کرد که بهزیستی و وزارت بهداشت، در زمینه درمان اعتیادِ بزرگسالان فکرهائی کرده اند ولی برای کودکان کمتر به فکر پرداخته ایم. او می‌گوید: «به همین دلیل تعداد اندکی واحد تخصصی برای درمان اعتیاد کودکان داریم» و اضافه می کند: «ما هنوز در تهران مرکز اختصاصی حمایت از کودکان درگیر اعتیاد نداریم». حسن روشن پژوه البته از وجود «دو واحد درمانی اختصاصی برای درمان اعتیاد کودکان در استان سیستان و بلوچستان» خبر می دهد.

در گفتگوئی با مریم پناهی، فعال اجتماعی و عضو "کانون فرهنگی-حمایتیِ کودکان کار" (کوشا)، در تهران ، وی بر شرایط دشوار زندگی این معتادان خردسال تأکید می‌کند.

پناهی می گوید که سازمان آنها در ناصر خسرو، خیابان سیروس و امام زاده یحیی، فعالیت می کند و معتقد است کم نیستند کودکان کاری که به اعتیاد مبتلا شده اند. او اعتقاد دارد که اگر دولت بخواهد کاری برای این بچه‌ها انجام دهد بسادگی میسر است؛ یعنی باید بچه‌ها را از زندگی پدر و مادرشان جدا کرد؛ محلی برای زندگیشان فراهم کرد و با کمک هزینه تحصیلی، آینده آنها را تأمین نمود. بعقیده وی، در این صورت ترک اعتیاد آنها تضمین می شود، در غیرِ این صورت این بچه‌ها دوباره به اعتیاد کشیده خواهند شد.

 ‌او تأکید می کند که همکاری سازمان بهزیستی با سازمان‌های مردم نهاد در عرصه مبارزه علیه اعتیاد کودکان کار، می‌تواند به اتفاقات مثبتی منجر شود.

مریم پناهی تعریف می کند که در یکسال اخیر مناسبات خوبی میان متولیان دولتی با سازمان‌های مردم نهاد بوجود آمده است. او می گوید تا یکی دو سال پیش، ما بعنوان "سیاه نما"های جامعه محسوب می شدیم؛ در معرض اتهام ارتباط با سازمان‌های‌خارجی و یا حتی جاسوسی و این جور مسائل بودیم، ولی اخیراً نه تنها مورد اتهام نیستیم بلکه دولت تا حد زیادی از این نهادها حمایت می کند (البته تا حالا بیشتر در حرف)، و یا گاهی از این نهادها راهکار می خواهد.

بروایت مریم پناهی، بهزیستی، تازه گی‌ها نهادهای مدنی را به نشست هایش دعوت می کند و روابطش با آنها بهتر شده است.

مریم پناهی، در این گفتگو از تأسیس مدارسی در برخی مناطق محروم شهر خبر می دهد که در آنها، نه فقط کودکان فاقد برگِ هویت را می پذیرند، بلکه اگر سازمان‌های مردم نهاد تأیید کنند که این کودکان بطور غیررسمی چند سالی هم توسط فعالان مدنی، داوطلب درس خوانده اند، این مدارس، کودکان را در مدرسه ثبت نام می کنند و تحصیلات قبلی ولی بدون مدرک آنها را می پذیرند.

به این گفتگو گوش کنید.