جنگ قره باغ: ارمنستان و آذربایجان یکدیگر را به نقض آتش‌بس متهم می‌کنند

با اینکه سرانجام با پادرمیانی مسکو، ارمنستان و آذربایجان برقراری آتش‌بس را بعد از حدود دو هفته جنگ پذیرفتند، اما آخرین گزارش‌ها حاکی از ادامۀ نبردهای پراکنده است. باکو و ایروان متقابلاً یکدیگر را به شکستن آتش‌بس متهم می‌کنند. با اینحال به نظر می‌رسد که مخالفت با خواسته‌های مسکو در منطقه آسان نباشد. حتی ترکیه که تاکنون علناً جنگ را ترغیب می‌کرد، آتش‌بس را به عنوان یک قدم مهم اما موقت پذیرفته است.

وزیران خارجه ارمنستان و آذربایجان با وساطت همتای روس خود در مسکو دیدار کردند via REUTERS - RUSSIAN FOREIGN MINISTRY

 طبق مذاکرات مسکو که شب گذشته به نتیجه رسید، قرار شد که از  ظهر امروز – شنبه ۱٠ اکتبر/۱٩ مهر – آتش‌بس به اجرا درآید.

با اینحال خبرگزاری فرانسه از شهر استپاناکرت – مرکز قره باغ – گزارش می‌دهد که بعد از آتش سنگین بامدادی و توقفی کوتاه، شلیک‌های پراکنده در نخستین ساعات بعدازظهر از سر گرفته شده است. دو طرف، یکدیگر را مسئول نقض آتش بس معرفی می‌کنند.

حوالی ساعت یک بعد از ظهر به وقت محلی، وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد: «ارمنستان علناً آتش بس را نقض می‌کند... نیروهای ارمنی شب گذشته تلاش کردند تا با انجام ضد حملاتی، مواضع از دست رفته خود را در مسیرهای فضولی- جبرئیل دوباره به دست آورند». شهرستان‌های فضولی و جبرئیل که با ایران مرز مشترک دارند قبلاً در اختیار قره باغ بود، اما آذربایجانی‌ها در تهاجم اخیر خود آنها را تصرف کردند.

در جبهۀ مقابل، وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد که «نیروهای آذربایجان در ساعت ۱۲ و ۵ دقیقه (یعنی پنج دقیقه بعد از آتش بس) حملات خود را آغاز کردند».

در شهر استپاناکرت، آژیر خطر که در طول بامداد به صدا درمی‌آمد، در ساعت ۱۲ قطع شد اما دقایقی بعد دوباره شنیده شد.

ارادۀ مسکو

شب گذشته در مسکو، مذاکرات وزیران خارجۀ ارمنستان و آذربایجان با وساطت همتای روس آنان نزدیک به ۱٠ ساعت طول کشید و بالاخره در نخستین ساعات بامداد شنبه پایان یافت. سرگئی لاوروف با صدور اطلاعیه‌ای توضیح داد که طرفین، مبادلۀ اسرا و اجساد قربانیان را پذیرفته‌اند. باکو و ایروان  همچنین توافق کردند که «مذاکرات اساسی با هدف دستیابی به یک توافق صلح  در اسرع وقت» آغاز شود. قرار است که این مذاکرات زیر نظر سه عضو اصلی گروه مینسک، یعنی روسیه، فرانسه و آمریکا برگزار گردد. سخنگوی وزارت خارجۀ فرانسه بخصوص تأکید کرد که مذاکرات باید «بدون هیچ پیش‌شرطی شروع شود».

اما ترکیه که در پشتیبانی خود از آذربایجان تاکنون حتی خواستار آتش‌بس نشده بود، اعلام کرد که «آتش‌بس یک گام مهم است، اما نمی‌تواند راه حل دائمی باشد». مقامات ترک افزودند: «آذربایجان آخرین فرصت را به ارمنستان داده تا از اراضی اشغالی خارج شود».

جنگی که از نزدیک به دوهفته پیش (از ۲۷ سپتامبر) میان ارمنستان و آذربایجان درگرفته، تاکنون دست کم ۴۵٠ کشته به بار آورده که اکثر آنها نظامیان بوده‌اند.

بعد از اعلام خبر آتش‌بس، کاخ کرملین اعلام کرد که حسن روحانی در تماسی تلفنی با ولادیمیر پوتین، در بارۀ اوضاع قره‌باغ گفتگو کرده است.