ولادیمیر پوتین و بحران انرژی: روسیه آمادۀ افزایش صادرات گاز است

ولادیمیر پوتین در همایش انرژی، در مسکو AP - Sergei Ilnitsky

در حالی که اتحادیۀ اروپا از گران شدن گاز و برق به شدت نگران و ناراضی است، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه اطمینان داد که کشورش، "بدون هیچ گونه محاسبۀ سیاسی"، آمادۀ افزایش صادرات گاز برای پاسخ دادن به نیازهای جهانی است. پوتین در عین حال به اروپاییان فهماند که خرید بیشتر گاز، مستلزم تجدید نظر در قراردادهاست.

روز چهارشنبه ۱۳ اکتبر/۲۱ مهر، ولادیمیر پوتین که در همایشی در بارۀ انرژی شرکت داشت، تأکید کرد که "اگر از ما بخواهند، ما صدور گاز را افزایش خواهیم داد؛ هر قدر طرف‌های ما بخواهند، ما بیشترش خواهیم کرد".

پوتین همچنین خواستار ایجاد ساز و کاری شد که در بلندمدت، ثبات بازار انرژی را نگاه دارد. به عقیدۀ وی مقصر اصلی در بحران کنونی، دولت‌های اروپایی‌اند. به گفتۀ او اگر اروپاییان به جای خرید مقطعی، قراردادهای درازمدت با روسیه امضا می‌کردند، خیال همه راحت و از نوسان شدید قیمت جلوگیری می‌شد.

اما اروپاییان بر خلاف میل پوتین، تلاش می‌کنند که منابع انرژی خود را متنوع‌تر سازند. در حال حاضر کشورهای اتحادیۀ اروپا حدود یک‌سوم گاز مصرفی خود را از روسیه وارد می‌کنند و به همین دلیل شدیداً به مسکو وابسته‌اند.

ولی پوتین گفت که روسیه یک طرف تجاری قابل اعتماد است و همیشه به تعهدات خود عمل می‌کند. او گفت که طی سال جاری میلادی، صادرات گاز روسیه به حد بی‌سابقه‌ای رسیده ولی با اینهمه وی حاضر است که در مورد صدور بیشتر گفتگو کند. به نظر می‌رسد که پوتین می‌خواهد با استفاده از فرصت کنونی، نوع قراردادها را تغییر دهد و اتحادیۀ اروپا را به امضای پیمان‌های درازمدت وادار کند. تقریبا هم‌زمان با پوتین، وزیر انرژی روسیه صریحاً گفته است که اگر تقاضای بیشتری برای گاز وجود داشته باشد، باید آن را در چارچوب "شرایط  پیمانی جدید" تأمین کرد.

بالا رفتن کم‌سابقۀ قیمت گاز و برق در اروپا که نگرانی‌های زیادی برای دولت‌ها و مصرف‌کنندگان ایجاد کرده، بخشی از بحران جهانی انرژی است که با پویایی مجدد اقتصاد در پی دوران خمودگی کرونا به وجود آمده است.

علاوه بر افزایش تقاضا در سطح جهانی، دلایل دیگری نیز به بالا رفتن قیمت‌ها – به ویژه در اروپا – دامن زده است. به عنوان مثال، زمستان نسبتاً طولانی سال گذشته باعث شد که ذخائر گاز اروپایی بسیار کاهش یابد.

در این وضعیت، طبعاً روس‌ها در مقام یکی از فروشندگان اصلی گاز مشغول به بازار گرمی‌اند. اگرچه پوتین هرنوع "شیطنت" در بازار را انکار می‌کند، اما کارشناسان اروپایی می‌گویند که روسیه با ایجاد تأخیرهای عمدی در تحویل گاز، باعث نوسان قیمت‌ها می‌شود.

روسیه در عین حال سخت مشغول فعال ساختن خط لولۀ معروف به "نورداستریم ۲" است که باید گاز روس را مستقیماً به آلمان برساند. اما مخالفان این پروژۀ بزرگ – بخصوص کشورهای اروپای شرقی – هشدار می‌دهند که گشایش این خط لوله وابستگی اروپا را به روسیه باز هم بیشتر خواهد کرد.

اما پوتین با دفاع از این پروژه، اطمینان داد که "نورداستریم ۲" فقط یک طرح اقتصادی و بازرگانی، و فارغ از هرگونه "قصد وغرض سیاسی" است. پوتین چند بار تکرار کرد که ادعاهای منتقدان مبنی بر استفادۀ مسکو از انرژی به عنوان یک سلاح سیاسی، "ادعایی مطلقاً بی‌معناست".