دلایل موضعگیری کشورهای عرب در برابر بحران سوریه

بحران جدید مالی، وضعیت سوریه و آشوب در برخی از محلات شهرهای مختلف انگلستان تیترهای برجسته روزنامه های امروز را تشکیل می دهد.
به جز "فیگارو" که سرمقاله خود را به موضعگیری کشورهای عرب علیه سوریه اختصاص داده، سرمقاله و مقالات اصلی روزنامه های دیگر نگرانی از سقوط بازار بورس را بررسی کرده اند.
"لوموند"، مسئولیت اصلی بحران موجود را به گردن مقامات سیاسی کشورها می گذارد که مدت زمان طولانی از طریق اعتبار مالی، با استقراض و بیش از حد توانشان زندگی کردند. "لوموند" آمریکا را بازنده عصبی می داند که با حمله به سازمان سنجش اعتبار مالی، دلیل باخت خود را انکار می کند.
سرمقاله "لاکروا" به ترس عمومی از بحران اختصاص دارد. "لاکروا" با اشاره به همین ترس که می تواند اوضاع را وخیم تر کند، از ضرورت توضیح و روشن شدن ابهامات می نویسد و تلاش جناح های سیاسی فرانسه را در این رابطه ضروری می داند.
"لیبراسیون" با چاپ اسکلتی در صفحه اول خود، می نویسد که واکسنی برای بحران کنونی وجود ندارد. این روزنامه تهدید یک رکود مالی جدید را قوی می بیند و در سرمقاله خود می نویسد که در دنیایی که اقتصاد در آن در قالب رقم و بصورتی غیرملموس پیش می رفت، بحران مالی اکنون تظاهر مادی و عینی پیدا کرده و قابل رؤیت شده است.
"اومانیته" نیز با تیتر درشت در صفحه اول اقداماتی را که دولت فرانسه می توانست انجام بدهد ولی انجام نداده است برجسته می کند.
در صفحه چهارم همین روزنامه، ناصر منصوری گیلانی کارشناس اقتصادی (س ژ ت)* سندیکای قوی کارگری فرانسه در یک مقاله، مانند "لوموند" سیاست اقتصادی غلط دولت ها را باعث بوجود آمدن بدهی های سنگین آن ها و وضعیت بد اقتصادی می داند. سیاستی که به نظر وی باعث افزایش بیکاری شده و به رشد اقتصادی آسیب وارد آورده است.

سوریه و موضع جدید کشورهای عربی
"فیگارو" با توجه به عکس العمل کشورهای عربی در مقابل سوریه به جستجوی پاسخ این سؤال می پردازد که چرا دنیای عرب بیدار شده و ناگهان سکوت خود را شکسته است؟
اگرچه خبرنگار "فیگارو" یادآوری می کند که هیچیک از کشورهای عربی بر خروج بشار اسد تکیه نکرده اند و تنها خواستار توقف فوری خشونت در سوریه هستند اما تحلیل هایی که با انعکاس نظر چند تحلیلگر و کارشناس عرب عرضه می کند، منافع دراز مدت کشورهای عرب منطقه را نشان می دهد که تغییر رژیم سوریه هم در آن جای دارد.
"سلام کواکبی"*، پژوهشگر تحولات عرب معتقد است تغییر جهت کشورهای عربی بدون چراغ سبز واشنگتن و متحدان آن انجام نمی شد. اما وی درعین حال ملاحظات منطقه ای و ملی این کشور ها را هم از نظر دور نمی دارد.
می خوانیم، کشورهای عربی که تاکنون از ترس انتقال حرکت اعتراضی به سرزمین های خود از سوریه حمایت می کردند اکنون به این نتیجه رسیده اند که با حمایت از تظاهر کنندگان موقعیت بهتری می یابند و چنانچه در سرمقاله "فیگارو" می خوانیم، آنها فهمیده اند که طایفه "اسد" آینده ای ندارد.
عامل دیگری که به نظر نویسنده مقاله باید مورد توجه قرار گیرد اینست که کشورهای عرب نمی خواهند ترکیه نقش یگانه ای در مدیریت بحران های منطقه ایفا کند و لذا با کنار گذاشتن احتیاط همیشگی می خواهند در آینده سیاسی بازیگر فعالی باشند.
"حشام داوود"* پژوهشگر مؤسسه تحقیقاتی فرانسه با اشاره به موقعیت متزلزل بشار اسد معتقد است که حکومت های عربی، با تردید های جدی نسبت به آینده رژیم سوریه از عواقب پرآشوب آن بیمناکند و ترجیح می دهند که حکومت آینده این کشور به دست رژیمی سنی بیفتد که به اتحاد با ایران خاتمه دهد. و همانطور که در سرمقاله "فیگارو" آمده است، محور ایران-سوریه- حزب الله را که نفوذ ایران را به مدیترانه منتقل می کند قطع کنند. به نظر خبرنگار "فیگارو"، سنی ها بخصوص از وقتی که عملاً عراق در جبهه ایرانی ها جای گرفته است، از گسترش نفوذ شیعه در منطقه بیمناکند.
"پیر روسلن"*، سرمقاله نویس "فیگارو" نیز می نویسد که ایران به همین دلیل از بشار اسد و نیروی سرکوبگر او حمایت تمام عیار می کند.
عامل دیگری که در مقاله فیگارو به آن اشاره شده، موضوع اختلاف های داخلی در عربستان سعودی است. "سلام کواکبی"، موضع کنونی عربستان سعودی را ناشی از غلبه موضع جناحی می داند که مخالف رژیم سوریه هستند.
به هرحال آنچه مسلم است، خشنودی غربی ها از موضع جدید کشورهای عربی است که چین و روسیه را وادار به تجدید نظر در مخالفت با مواضع بین المللی می سازد.
"پیر روسلن" می نویسد: رهبران سعودی معمولاً به مسئله حقوق بشر حساسیت زیادی ندارند و "حشام داوود" پژوهشگر، عدم تأکید اتحادیه عرب را بر برقراری دموکراسی در سوریه نقطه ضعف آن می داند.
 

"لوموند" نیز در همین مقوله بقلم فرستاده خود در لبنان، از حمایت گروهی از مردم بیروت از معترضین سوری و از برخورد میان طرفداران و مخالفان بشار اسد در لبنان می نویسد.
مقاله "لوموند" از تقسیم جامعه لبنان به دو دسته اپوزیسیون طرفدار غرب و هواداران حزب الله حکایت می کند و آرایش سیاسی حکومت را توضیح می دهد و می افزاید که نشریات کشور با انعکاس نظرات این دو جناح برداشت های متفاوتی از ناآرامی های سوریه ارائه می دهند.
مقاله لوموند، در پایان نگرانی مردم لبنان و نیز مسیحیان این کشور را از ادامه بحران و انتقال آن به کشورشان و هراس از آینده ای نامعلوم، انعکاس می دهد.

CGT*

Salam  Kawakibi*

Hosham  Dawod*

Pierre  Rousselin*