دونالد ترامپ آمادگی خود را برای دیدار بدون شرط با مقامات ایران اعلام داشت

رئیس جمهوری آمریکا در پاسخ به این پرسش نخست بر دیدار اخیر خود با کیم ایل اُن، رهبر کرۀ شمالی اشاره کرد و گفت برای دور کردن «خطر جنگ، مرگ، قحطی و بسیاری تهدیدات دیگر، چنین دیداری هیچ ایرادی ندارد». دونالد ترامپ آنگاه به موقعیت دشوار ایران اشاره کرد و پس از یادآوری تصمیم خود به ترک برنامۀ جامع مشترک (برجام)، گفت ایرانیان «در حال حاضر در شرایط سختی قرار گرفته‌اند و ممکن است مایل به دیدار با ما باشند و [در این صورت] من هم آمادۀ این ملاقات، هر هنگام که بخواهند، هستم».  

دونالد ترامپ تاکید کرد که به «چنین دیداری نه از موضع قدرت و نه از موضع ضعف صورت می‌گیرد، بلکه اگر حاصل آن، بر خلاف توافق فاقد ارزش پیشین، دست یافتن به توافقی هدفمند باشد، اقدام بسیار مناسبی است».

رئیس جمهوری آمریکا در این کنفرانس مطبوعاتی از دیگر کشورها خواست با اقدامات مناسب و از جمله تحت فشار قرار دادن ایران، این کشور وادارکنند به «رفتار زیانبار» خود پایان دهد. وی بی آنکه توضیحات بیشتری ارائه کند از همراهی ایتالیا در این زمینه سپاسگزاری کرد.

این نخستین بار نیست که دونالد ترامپ از دیدار با مقامات ایران سخن می‌گوید. او همواره ابراز امیدواری کرده است که دشواری‌های اقتصادی ایران، این کشور را به گفتگو برای دست یافتن به توافق تازه‌ای وادار سازد. او در ژوئیه گذشته در پایان اجلاس سران کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی در بروکسل با اطمینان ابراز داشت «به شما می‌گویم روزی به من تلفن خواهند کرد و خواهند گفت آمادۀ امضاء یک توافق تازه هستند».

این سخنان هنگامی ابراز می‌شود که ارزش برابری پول ملی ایران در سه هفتۀ اخیر بشدت کاهش یافته و به یک چهارم بهای پیش از آن رسیده است. سقوط ارزش ریال در حالی رخ داده است که هنوز نخستین بخش تحریم‌ها و مجازات‌های آمریکا علیه ایران به اجرا در نیامده است. این مجازات‌ها از روز ۶ اوت به اجرا در می‌آید. دور بعدی مجازات ها که به بخش نفتی و بانکی مربوط می شود از روز ٤ نوامبر آینده اجرائی خواهد شد.

در همین حال، دونالد ترامپ از یکسو و مقامات کشوری و لشکری ایران از سوی دیگر به خود‌ستائی‌های غیردیپلماتیک و تهدیدات متقابل پرداخته و «هل من مبارز» می‌طلبند.

هنگامی که در سال ٢٠١٣ مقامات جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در بارۀ یک دیدار به ظاهر تصادفی در راهروی سازمان ملل متحد میان باراک اوباما و حسن روحانی به توافق رسیدند، طرف ایرانی که نگران حملات تندروهای داخلی بود، این قرار را در آخرین دقایق بر هم زد و بجای آن روحانی از طریق تلفن با همتای آمریکائی خود گفتگو کرد. این گفتگو مورد انتقاد شدید گروه‌های مخالف قرار گرفت. هنگامی که محمد جواد ظریف در سال ٢٠١۵ در شرایط مشابه دست رئیس جمهوری آمریکا را فشرد با همان واکنش‌ها روبرو شد.

به گفتۀ یکی از ناظران آگاه در داخل ایران، به نظر می‌رسد مقامات دولت جمهوری اسلامی اینک تحت فشار اقتصادی شدید و در خطر فروپاشی نظم سیاسی کشور آمادۀ گفتگو با آمریکا هستند، اما جسارت ابراز آشکار و بدون ابهام آن را تا کنون نداشته‌‌اند. انتشار شایعاتی نظیر اینکه ترامپ به آنان پیشنهاد ملاقات داده است، بگفتۀ همین منبع، چند ماه پیش به منظور واکنش آزمائی و آمادگی مقامات تندرو در این زمینه صورت گرفت. اینک ترامپ بدون پیش شرط و در یک کنفرانس مطبوعاتی آمادگی خود را برای دیدار با مقامات ایران اعلام می‌کند. بسیاری در بارۀ آمادگی روحی و سیاسی لازم مقامات ایرانی برای چنین دیداری تردید دارند.