سقوط بردباری اجتماعی، نتیجه فشار روانی ناشی از دشواری‌های اقتصادی و کمبود شادی در کشور است

«وضعیت روانی جامعه خوب نیست. هم اکنون در فهرست جهانی کشورها از نظر بردباری اجتماعی، ایران چهار رتبه اُفت کرده است».
این سخنان هشدارآمیز که یکشنبه ١٣ تیر/ ٣ ژوئن توسط عباسعلی الهیاری رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور در یک مصاحبه مطبوعاتی بیان شد، آیا باید زنگ خطری برای رشد اختلالات روانی در جامعه محسوب شود؟ آیا پائین آمدن بردباری اجتماعی با رشد خشونت در جامعه معنا پیدا می‌کند؟
همین دو روز پیش از آن شنبه ١٢ تیر که علی محمد زنگانه مدیر کل پیشگیری‌های فرهنگی معاونت اجتماعی قوه قضائیه، ضمن ارائه آماری درباره بیست مورد از اتهاماتی که توسط قوه قضائیه مورد رسیدگی قرار میگیرند اظهار داشت که خشونت از نظر اهمیت، دومین مورد اتهامی کشور را تشکیل می‌دهد. او البته همه مسئولیت‌ها را بگردن خانواده انداخت و گفت که خانواده‌ها باید به فرزندان خود " تاب آوری و صبر " را آموزش دهند.

براستی علل سقوط رتبه ایران در فهرست بردباری اجتماعی کشورهای جهان کدام عوامل هستند؟ چرا رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایرانرضا میر سپاسی، مدعی است که یک چهارم جمعیت کشور نیاز به خدمات روانپزشکی دارد؟ آیا آنگونه که دکتر الهیاری رئیس سازمان نظام روانشناسی عقیده دارد، حتی بالا بودن میزان تصادفات رانندگی در کشور هم به سلامت روان راننده‌ها ارتباط می یابد؟

در گفتگوئی با خانم دکتر فاطمه قاسم‌زاده، روانشناس در تهران این پرسش‌ها را با او درمیان گذاشته‌ایم.

فاطمه قاسم‌زاده گرچه تأیید می کند که شاید همه آمارها قابل تأیید نباشد، ولی عقیده دارد که اینک مدتی است مسئولان کشور هم برخی آمارها درباره آسیب های اجتماعی را منتشر می کنند. او می گوید پدیده انکار حالا کمتر وجود دارد؛ سال‌های قبل اصلاً انکار میکردند که آسیب اجتماعی در جامعه وجود دارد؛ حالا حداقل خودشان می‌گویند که خیلی وضعیت آسیب‌ها زیاد است.
 بنظر او مهم ترین عامل شیوع نابردباری در جامعه فشار روانی است. بنابراین باید علل بروز فشار روانی را شناخت.

بنظر این روانشناس، یکی از عرصه‌های مهم فشار روانی وضعیت اقتصادی مردم است. واقعیت این است که وضع اقتصادی اکثریت افراد جامعه خیلی مناسب نیست. ما هم اکنون با این پدیده مواجه هستیم که علاوه بر کسانی که در حوزه فقر زندگی می کنند و یا زیر خط فقر هستند، طبقات متوسط هم روز به روز وظعیتشان مشکل تر می‌شود. بی‌جهت نیست که دکتر الهیاری هم در مصاحبه دیروزش گفت که 90 درصد افراد جامعه استرس امرار معاش دارند.

دکتر فاطمه قاسم‌زاده عامل دومی را که به فشار روانی منجر می شود، کمبود شادی در جامعه می‌داند. او می‌گوید ما گذران اوقات فراغت کم داریم.

عامل سومی که از نظر او برای ایجاد فشار روانی اهمیت دارد، کمبود امید به آینده است. بعقیده او نگرانی درباره آینده بخصوص در میان نسل جوان بسیار زیاد است. قاسم زاده به این عوامل نگرانی‌های امنیتی را نیز اضافه می‌کند که مؤثرترینش ناامنی شغلی است.

کامل گفتگوی ما با دکتر فاطمه قاسم‌زاده، روانشناس در تهران را در فایل صوتی بالای صفحه گوش کنید.