مذاکرات وین: «دوش آب سرد» یا «شانسی برای دیپلماسی»؟

ایزابل لاسر، گزارشگر فیگارو در گزارشی در باره پایان مذاکرات وین میان ایران و کشورهای غربی نوشته است علیرغم ماراتون یک هفته ای وزیران خارجه آمریکا و ایران و گفتگوهای فشرده میان آنان، ایران و کشورهای غربی روز گذشته با تمدید مهلت مذاکرات، با « اعتراف به شکست» این دور، از هم جدا شدند.

به نوشته فیگارو، آنان هفت ماه اضافی دیگر را در نظر گرفتند تا بن بست در پرونده اتمی ایران را که باعث این همه تنش ها میان هردو طرف شده، بشکنند اما در همین حال امیدوارند که نکات اساسی توافق آینده را تا ماه مارس آینده تعیین کنند.

فیگارو در ادامه می نویسد مذاکره کنندگان معتقد بودند که حل مساله اتمی ایران که با بر سر کار آمدن حسن روحانی امیدواری هایی برای آن بوجود آمده، در همین حال این فرصت را مساعد خواهد کرد که به انزوای ایران در صحنه بین المللی پایان دهد. حتی برخی از طرف های مذاکرات امیدوار بودند که با حل مساله اتمی، ایران نقش مثبتی در حل بحران های خاورمیانه بازی کند.

فیگارو در ادامه می نویسد اما تاکید تهران بر عدم کاهش شمار سانتریفیوژها، که خواست اساسی کشورهای غربی بود، تقاضای رفع فوری تحریم های بین المللی از سوی ایران و عدم همکاری این کشور با آژانس بین المللی انرژی اتمی باعث شد که اختلافات همچنان ادامه یابد.

این در حالیست که به نوشته فیگارو، ادامه یا توقف برنامه اتمی ایران در این کشور به یک مساله استراتژیک بدل شده و سپاه پاسداران و نزدیکان آیت الله خامنه ای با توقف آن مخالف هستند.

گزارشگر فیگارو بعد از تذکر این نکات می نویسد، شاید به همین دلیل باشد که بتوان گفت که مهلت تعین شده میتواند معنی دوگانه داشته باشد.

از نظر مارک فیتزپاتریک، پژوهشگر "مرکز مطالعات بین المللی و استراتژیک" با درنظرداشت این که هیچکسی حاضر نبود ریسک قطع مذاکرات را بپذیرد، این مهلت شانس « زنده ماندن دیپلماسی» را تضمین کرده است.
مریم رجوی، رئیس شورای مقاومت ملی ایران و یک تن از مخالفان سرشناس رژیم ایران اما معتقد است که مهلت هفت ماهه تعیین شده و نادیده گرفتن قطعنامه های شورای امنیت از سوی تهران، راه رژیم ایران بسوی دستیابی به بمب اتمی را هموار می کند.

روزنامه لاکروا هم تمدید مهلت مذاکرات اتمی میان ایران و کشورهای غربی را مهم دیده اما پیامد های سیاسی این اقدام را خیلی حساس توصیف کرده است.

به نوشته لاکروا، بعد از یک سال مذاکرات پیچیده، دشوار خواهد بود روسای جمهور آمریکا و ایران مخالفان را به ادامه مذاکرات متقاعد کنند: در واشنگتن، آقای اوباما، از ماه ژانویه آینده با اکثریت جمهوریخواه کنگره روبروست که از همین اکنون برای افزایش تحریم ها علیه ایران آمادگی گرفته است. در تهران هم، آقای روحانی، حیثیت سیاسی خود را در مقابله با نیروهای رادیکالی که با هرگونه چشم پوشی تهران از حق هسته ای ایران و عادی سازی روابط تهران – واشنگتن مخالف هستند، به بازی گذاشته است.

لاکروا در ادامه به اسرائیل و عربستان سعودی نیز اشاره کرده و نوشته است این دو کشور قبل از پایان مذاکرات وین، از یک توافق بد که نتواند جلو بلندپروازیهای هسته ای ایران را بگیرد، احساس نگرانی کرده بودند.

به نوشته لاکروا، با تمدید مذاکرات، برخی ها در اسرائیل دوباره از « اقدام نظامی » علیه ایران صحبت می کنند، در حالیکه عربستان سعودی در نظردارد به کمک پاکستان، به فناوری هسته ای دست یابد.

لاکروا در پایان به نقل از فرانسوا نیکولو، سفیر سابق فرانسه در تهران نیز، مهلت تمدیدشده هفت ماهه را طولانی ارزیابی کرده و نوشته است که معلوم نیست طی این مدت، چه اتفاقاتی در خاورمیانه روی خواهد داد. از سوی دیگر به گفته او، این مهلت « فرصت جدیدی مخالفان مذاکرات خواهد داد و ممکن است دریچه حسن نیت برای پیروزی این مذاکرات را ببندد.»

روزنامه لوموند نیز در مطلبی درباره تمدید مهلت مذاکرات، ابتدا نگاهی بدبینانه تری نسبت به این تمدید مهلت دارد و می‌نویسد که این اقدام، بمثابه یک « دوش آب سرد» برای مذاکره کنندگان هردو طرف در وین بشمار می رود.

لوموند با تاکید بر ناچیز بودن نتیجه مذاکرات یک ساله میان هردو طرف می نویسد اگرچه ایران و کشورهای غربی در روزهای قبل از پایان مذاکرات در وین شایع کرده بودند که ممکن است مذاکرات تمدید گردد اما طولانی بودن دوره این تمدید در واقعیت امر، نشاندهنده شکست مذاکرات است.

لوموند سپس نوشته است که هدف طرفهای مذاکره اکنون این است تا در پایان ماه مارس آینده، برسر نکات مهم به یک « توافق سیاسی » نایل آیند و سپس تا ٣٠ ژوئن، توافق بر سر جزئیات را در « ضمایم فنی» بگنجانند.

روزنامه بعد از نقل اظهارات جان کری، وزیر خارجه آمریکا در مورد لزوم ادامه مذاکرات و امکان رسیدن به یک توافق با ایران، از  قول علی واعظ، کارشناس مسایل ایران در "گروه بین المللی بحران" نوشته است با این حال، « یک مهلت » تازه برای مذاکرات به معنی « شکست»  نیست زیرا این انتظار، که اختلافات دوازده ساله میان هردو طرف در طول یک سال حل گردد، دور از واقعیت به نظر میرسید.

و اما هرچه زمان بیشتر بگذرد، به همان اندازه، بدون یک نتیجه ملموس، دفاع از تمدید مهلت مذاکرات از نظر سیاسی، برای ایران و آمریکا دشوار تر خواهد شد.

به نوشته لوموند، بخشی مهمی از حیثیت رئیس جمهور ایران به این موضوع بستگی دارد که آیا او توانایی رفع هرچه زودتر تحریم های بین المللی علیه ایران را خواهد داشت یانه؟ در آمریکا هم رئیس جمهور اوباما از ماه ژانویه به بعد با جمهوری‌خواهانی روبرو است که تلاش دارند جلو یک موفقیت دیپلماتیک مهم برای او را بگیرند.