"مذهبی‌ها تانگو نمی‌رقصند"

آلن کاوال و پیوتر اسمولار، تهیه‌کنندگان مقالۀ مفصل لوموند می‌نویسند: "امانوئل ماکرون بیش از دو ماه تلاش کرد تا میان ایران و آمریکا مصالحه‌ای بر سر پروندۀ اتمی ایجاد کند، اما فرانسه برگ‌های برنده را در دست نداشت".

رئیس جمهوری فرانسه بخصوص به فکر سندی کتبی بود که در آن هر دو طرف، دست کم توقف دشمنی‌ها را بپذیرند و از افزایش تنش جلوگیری کنند. یک منبع دیپلماتیک فرانسوی می‌گوید: "یک فرصت دو سه ماهه به وجود آمد: از تابستان تا اواسط ماه نوامبر. اما این فرصت فعلاً از دست رفته است. انتخابات مجلس ایران در اسفندماه و سپس انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال آینده، کار را مشکل کرده است".

به نوشتۀ لوموند امانوئل ماکرون پیشنهاد می‌کرد که در ازای سبک شدن تحریم‌ها، ایران کاملاً به تعهداتش در برجام پایبند بماند و مذاکره در مورد آیندۀ برنامۀ اتمی‌اش – یعنی بعد از سال ٢٠٢۵ – را بپذیرد و بالاخره حاضر شود که در بارۀ مسئلۀ امنیت منطقه نیز به گفتگو بنشیند.

روزنامۀ لوموند به نقل از یک "منبع فرانسوی" می‌نویسد: "در نیویورک (هنگام برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل)، امانوئل ماکرون به حسن روحانی گفت: برای تانگو رقصیدن باید دو نفر بود. اما روحانی به او پاسخ داد: مذهبی‌ها تانگو نمی‌رقصند"...

بهرام قاسمی سفیر ایران در پاریس به لوموند گفته است که تلاش فرانسه برای میانجی‌گری با استقبال بسیار مثبت تهران روبرو شد، حتی اگر امید چندانی بدان نبود.

بدین ترتیب طی دو روز در نیویورک، ماکرون تمامی توان خود را به کار گرفت تا دو رئیس‌جمهوری را با هم روبرو سازد. ظاهراً دونالد ترامپ خواستار عکس با روحانی بوده است اما عکس گرفتن در کنار ترامپ برای رئیس  جمهوری اسلامی بیش از حد حساس و مخاطره‌آمیز است. علی واعظ کارشناس سیاسی می‌گوید: "فرانسوی‌ها پیچیدگی‌های سیاست داخلی ایران و روند تصمیم‌گیری در جمهوری اسلامی را نادیده گرفتند". منظور اینست که روحانی نمی‌توانسته بدون نظر علی خامنه‌ای تصمیمی بگیرد. اِلی گرانمایه، کارشناس دیگر، می‌گوید: "شاید شدت سوختن ایرانی‌ها به خاطر خروج آمریکا از برجام دست کم گرفته شد"...

فرصت از دست رفته و آغاز سرکوب

به‌هرحال، فرصتی که امانوئل ماکرون به آن امید بسته بود، با شروع ناآرامی‌های آبان‌ماه ایران به کلی از دست رفت. کسانی در کاخ الیزه به لوموند گفته‌اند که مایک پمپئو (وزیر خارجۀ آمریکا) و همچنین سعودی‌ها و اسرائیلی‌ها معتقدند که رژیم ایران بر لب پرتگاه است اما تحلیل فرانسه چنین نیست. از نظر پاریس، شدت و خشونت سرکوب نشان داد که رژیم همچنان توان کنترل شرایط را دارد و جناح نظامی قدرت فعلاً چیره است.

لوموند سپس روند کاهش تعهدات ایران در قبال برجام را شرح می‌دهد و می‌افزاید: "با اینحال، فرانسوی‌ها هنوز کاملاً ناامید نشده‌اند". منابع نزدیک به الیزه می‌گویند: "یا طرفین می‌توانند بر اساس گفتگوهای قبلی با هم کنار بیایند و یا ما نیز وارد مرحلۀ فشار حداکثری در مقابل مقاومت حداکثری می‌شویم". به عقیدۀ لوموند در صورت اخیر، مواضع اروپاییان احتمالاً به مواضع دولت آمریکا نزدیک خواهد شد.

در اینحال، ژاپن که فعلاً میزبان حسن روحانی است نیز برای میانجی‌گری تلاش می‌کند، هرچند که سوئیسی‌ها در این کار از بقیه موفق‌تر بوده‌اند: مبادلۀ زندانی – یا گروگان – میان ایران و آمریکا با وساطت سوئیس انجام گرفت.

سهم ایرانیان: سرکوب، آلودگی هوا، حملۀ سایبری

روزنامۀ لوموند همچنین گزارشی به قلم غزل گلشیری منتشر کرده که بیشتر شرح سرکوب‌های آبان‌ماه ایران است، آنهم در شرایطی که بخشی از شهرنشینان از آلودگی هوا در رنج‌اند. در این میان دزدی الکترونیکی از حساب‌های بانکی نیز مشکل دیگری برای بسیاری از ایرانیان بوجود آورده است. یکی از کارکنان بانک مرکزی به لوموند گفته است که داده‌های ١٠ میلیون حساب بانکی به سرقت رفته است. گفته می‌شود که این حملۀ سایبری از خارج کشور هدایت شده است.