ដល់ពេលដែលខ្មែរត្រូវចាកចេញពីស្ថានភាព«គួរឲ្យអាសូរជាថ្នូរនឹងជំនួយ»!
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៤៦
មិនថាតែរដ្ឋាភិបាលទេ សូម្បីតែអង្គការសង្គមស៊ីវិលក៏ត្រូវតែរៀនរស់ដោយសមត្ថភាពខ្លួនឯងដែរខណៈដែលម្ចាស់ជំនួយនិងអង្គការអន្តរជាតិត្រៀមដកខ្លួនពីកម្ពុជា។ អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុកជាច្រើនបាននាំគ្នាជជែកអំពីអនាគតរបស់ខ្លួនពេលដែលអង្គការអន្តរជាតិត្រៀមដកខ្លួន។ ដូច្នេះ នេះជាដំណាក់កាលដែលភាគីពាក់ព័ន្ធនានាត្រូវកែប្រែពីស្ថានភាពដែលធ្វើខ្លួនឲ្យគេអាណិតអាសូរជាថ្នូរនឹងជំនួយឲ្យទៅជាអ្នកដែលអាចរស់ដោយសមត្ថភាពខ្លួនឯងដោយមោទនភាពវិញ។
រយៈពេលជាងពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលជំនួយបរទេសយ៉ាងច្រើន សន្ធឹកសន្ធាប់រាប់ទាំងជំនួយជាថវិកានិងជំនួយបច្ចេកទេស។ ជំនួយបរទេសដែលបានហូរ ចូលតាមច្រករដ្ឋាភិបាលផងនិងតាមច្រកអង្គការសង្គមស៊ីវិលផងនោះបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការស្តារសង្គមកម្ពុជាឡើងវិញចេញពីភាពខ្ទេចខ្ទាំដែលបន្សល់ទុកពីរបបខ្មែរក្រហម។
ប៉ុន្តែ ទាំងស្ថាប័នរដ្ឋ ទាំងសង្គមស៊ីវិលនៅមិនទាន់បានទាញប្រយោជន៍ពីជំនួយបរទេសដើម្បីកសាងសមត្ថភាពធនធានមនុស្សសម្រាប់ស្ថាប័នរបស់ខ្លួនឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយទេ។ ជាទូទៅ អ្នកទទួលជំនួយច្រើនតែសប្បាយចិត្តទទួលយកជំនួយថវិកា តែបែរជាមើលស្រាលជំនួយបច្ចេកទេស។ ម្យ៉ាងទៀត ទោះជាបានទទួលបានជំនួយជាច្រើនឆ្នាំ ប៉ុន្តែ អ្នកទទួលជំនួយច្រើនតែស្ថិតក្នុងស្ថានភាពធ្វើខ្លួនឲ្យគេអាណិតដើម្បីទាក់ទាញជំនួយច្រើនជាងការខិតខំពង្រឹងសមត្ថភាពដើម្បីអាចរស់បានដោយខ្លួនឯង។ ជាក់ស្តែង នៅពេលម្ចាស់ជំនួយដកខ្លួន គម្រោងភាគច្រើនក៏ឈប់ដំណើរការតែម្តង។
ទម្លាប់សប្បាយនឹងការទទួលជំនួយបានធ្វើឲ្យកម្ពុជាកើតជំងឺ«ផ្តេកផ្តួលទៅលើជំនួយ»កាន់តែខ្លាំង។ គ្រាន់តែស្ប៉តអប់រំខ្លីមួយក៏ចាំបាច់ត្រូវមានការឧបត្ថម្ភពីសំណាក់ម្ចាស់ជំនួយជាច្រើនដែរទើបអាចផលិតបាន។ ផ្ទុយទៅវិញ កម្ពុជាហាក់ដូចជាសម្បូរអ្នកជំនាញសរសេរគម្រោងសុំលុយគេច្រើនជាងអ្នកជំនាញបង្រៀនមនុស្សឲ្យចេះរកលុយខ្លួនឯង។វប្បធម៌ពឹងលើជំនួយបរទេសក៏បានធ្វើឲ្យកម្ពុជាភ្លេចគិតពីការត្រៀមរស់ដោយខ្លួនឯង។ ប្រព័ន្ធប្រមូលពន្ធមានភាពធូរលុងនិងមិនស្មើភាព។ ចំណូលដែលបានពីពន្ធដារទៀតសោតបានធ្លុះធ្លាយយ៉ាងច្រើនចូលក្នុងហោប៉ៅបុគ្គល។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលជាច្រើនក៏នៅផ្តេកផ្តួលលើអង្គការអន្តរជាតិយ៉ាងខ្លាំងណាស់ដែរ។
ប៉ុន្តែ អ្វីដែលគេហាក់ដូចជាភ្លេចនោះគឺ គ្មានប្រទេសណាមួយអាចទទួលបានជំនួយបរទេសជារៀងរហូតនោះឡើយ។ ជាក់ស្តែង បន្ទាប់ពីផ្តល់ជំនួយឲ្យកម្ពុជាជាង២០ឆ្នាំ ទាំងម្ចាស់ជំនួយ ទាំងអង្គការអន្តរជាតិ កំពុងត្រៀមដកខ្លួនជាបណ្តើរៗពីកម្ពុជាខណៈដែលប្រទេសនេះហាក់នៅមិនទាន់បានត្រៀមខ្លួនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីរស់ដោយសមត្ថភាពខ្លួនឯងនៅឡើយ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅមិនទាន់ហួសពេលទេ បើទោះបីជាវាយឺតពេលបន្តិចក៏ដោយ។ អំណឹះតទៅ កម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវលុបបំបាត់«វប្បធម៌»ផ្តេកផ្តួលតែទៅលើជំនួយបរទេសហើយបែរមកប្រកាន់ទស្សនៈ«ខ្លួនទីពឹងខ្លួន»ឲ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើបាន។ កិច្ចការដែលសំខាន់ជាងគេបំផុតរបស់រដ្ឋាភិបាលគឺការបិទខ្ទប់មិនឲ្យចំណូលថវិកាជាតិធ្លុះធ្លាយចូលក្នុងហោប៉ៅបុគ្គលតទៅទៀត។ ទន្ទឹមនឹងនោះ រដ្ឋត្រូវពង្រីកប្រភពចំណូលផ្សេងទៀតតាមរយៈការពង្រឹងវប្បធម៌បង់ពន្ធក្នុងចំណោមពលរដ្ឋខ្មែរ។ ចំណែកសង្គមស៊ីវិលនិងផ្នែកពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត ក៏ត្រូវពង្រឹងសមត្ថភាពធនធានមនុស្សដើម្បីឈានទៅដឹកនាំម្ចាស់ការដោយខ្លួនឯងនៅពេលអង្គការអន្តរជាតិដកខ្លួន។
ជាការពិត ពលរដ្ឋក្នុងប្រទេសណាក៏មានកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធជូនរដ្ឋដែរ ប៉ុន្តែ នៅកម្ពុជា ការបង់ពន្ធនៅមិនទាន់ក្លាយជាទម្លាប់ទូទៅនៅឡើយទេ។ បញ្ហានៅត្រង់ថា ពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើននៅតែមិនចង់បង់ពន្ធដោយហេតុថាពួកគេមិនទុកចិត្តថាប្រាក់ពន្ធរបស់ខ្លួននឹងពិតជាចូលក្នុងថវិកាជាតិនោះឡើយ។ ម្យ៉ាងទៀត ការបង់ពន្ធរបស់ពួកគេមិនទទួលបានមកវិញនូវការធានារ៉ាប់រងសង្គមអ្វីពីរដ្ឋនោះទេ។ ក្នុងបរិបទនេះ ការពង្រឹងជំនឿចិត្តរបស់ពលរដ្ឋតាមរយៈការបង្ហាញពីតម្លាភាពនៃចំណូលនិងចំណាយថវិកាជាតិគឺជាការចាំបាច់។ ទន្ទឹមនោះ ការពង្រឹងសមត្ថភាពស្ថាប័នក៏ជារឿងដ៏សំខាន់មួយទៀត។
សរុបមកវិញ ដល់ពេលហើយដែលទាំងរដ្ឋាភិបាល ទាំងសង្គមស៊ីវិល និងផ្នែកពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតត្រូវរៀនរស់ដោយខ្លួនឯងដោយមិនចាំបាច់ពឹងលើខ្យល់អុកស៊ីសែនបរទេសសម្រាប់ដកដង្ហើមទៀតឡើយ។ ដើម្បីសម្រេចគោលដៅនេះ គ្រប់ផ្នែកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ត្រូវចាកចេញពីរូបភាពដែលធ្វើខ្លួនឲ្យគេអាណិតអាសូរជាថ្នូរនឹងជំនួយឲ្យទៅជាអ្នកដែលមានសមត្ថភាពរស់ដោយខ្លួនឯងប្រកបដោយមោទនភាព។ ប្រសិនបើមិនដូច្នោះទេ ប្រទេសនេះនឹងជួបវិបត្តិជាថ្មីនៅពេលម្ចាស់ជំនួយដកខ្លួនចេញ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ