ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិប្រចាំថ្ងៃ

វិបត្តិអេហ្ស៊ីប៖ តើ​អាច​មានអ្វី​កើតឡើង​ក្រោយ​ផុត​ឱសានវាទ​កងទ័ព?

ចុះផ្សាយ​នៅ​ថ្ងៃ៖

កាលពីថ្ងៃ​ចន្ទ មេទ័ព​អេហ្ស៊ីប​បានប្រកាស​ទុកពេល ៤៨ម៉ោង ឲ្យ​លោក​ប្រធានាធិបតី​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី ដោះស្រាយ​បញ្ហា ទៅតាមការ​ទាមទារ​របស់​ចលនា​ប្រឆាំង។ ឱសានវាទ​នេះ​នឹង​ត្រូវ​ផុត នៅ​ល្ងាច​ថ្ងៃ​ពុធ​នេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ លោក​ប្រធានាធិបតី​ម៉រស៊ី បាន​ប្រកាន់​ជំហរ​តឹងរ៉ឹង មិន​ព្រមចុះចេញ​ពី​តំណែង ហើយ​បាន​ទាមទារ​ឲ្យ​មេដឹកនាំ​កងទ័ព​ដក​ឱសានវាទ​របស់​ខ្លួនវិញ។

ក្រុម​អ្នកប្រឆាំង​នឹង​លោក​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី បន្ត​ធ្វើ​បាតុកម្ម​ទាមទារ​ឲ្យ​លោក​ចុះចេញ​ពីតំណែង នៅថ្ងៃ​ពុធ ៣កក្កដា ២០១៣
ក្រុម​អ្នកប្រឆាំង​នឹង​លោក​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី បន្ត​ធ្វើ​បាតុកម្ម​ទាមទារ​ឲ្យ​លោក​ចុះចេញ​ពីតំណែង នៅថ្ងៃ​ពុធ ៣កក្កដា ២០១៣ REUTERS/Mohamed Abd El Ghany
ផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម

សំណួរ-​តើ​មេទ័ព​អេហ្ស៊ីប​ទាមទារ​ចង់​បានអ្វី​ពិតប្រាកដ​ពី​លោក​ប្រធានាធិបតី​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី?
 
នៅក្នុង​ឱសានុវាទ​ កាលពី​ល្ងាច​ថ្ងៃ​ចន្ទ មេដឹកនាំ​កងទ័ព​អេហ្ស៊ីប​កំណត់​ពេល ៤៨ម៉ោង ឲ្យ​លោក​ប្រធានាធិបតី​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី “ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​ការ​ទាមទារ​របស់​ប្រជាជន”។

តាមពិត “ការទាមទារ​របស់​ប្រជាជន” មានពីរ គឺ​ខាង​ក្រុមប្រឆាំង ទាមទារ​ឲ្យ​លោក​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី ចុះចេញ​ពី​តំណែង ហើយ​រៀបចំ​បោះឆ្នោត​សាជាថ្មីឡើងវិញ។ ចំណែក​ខាង​ក្រុម​អ្នកគាំទ្រ​លោក​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី ទាមទារ​ឲ្យ​គ្រប់គ្នា​ទទួលស្គាល់​អំណាច​របស់​លោក​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី ដែល​ជាប្រធានាធិបតី ជ្រើសរើស​ឡើង​តាមការ​បោះឆ្នោត​តាម​លក្ខណៈ​ប្រជាធិបតេយ្យ។

ក៏ប៉ុន្តែ នៅ​អេហ្ស៊ីប ទាំង​ខាងក្រុម​ប្រឆាំង និង​ខាង​អ្នក​គាំទ្រ​លោក​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី សុទ្ធតែ​នាំគ្នា​យល់ថា ឱសានុវាទ​របស់​កងទ័ព​អេហ្ស៊ីប​នេះ គឺ​ដាក់​ឲ្យ​លោក​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី ចុះចេញ​ពីតំណែង។ សូម្បីតែ​លោក​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី ខ្លួនឯង​ក៏​មើល​ឃើញ​ដូច្នេះ​ដែរ បាន​ជាលោក​បាន​ចេញសេចក្តីប្រកាស​ជាច្រើន​លើក ទាមទារ​ឲ្យ​កងទ័ព​ដក​ឱសានុវាទ​នេះ​ចេញវិញ។

បើ​យើងស្តាប់​សេចក្តីថ្លែងការណ៍​ឆ្លងឆ្លើយ​គ្នា​ទៅវិញ​ទៅមក រវាង​លោក​ម៉រស៊ី និង​មេដឹកនាំ​កងទ័ព​អេហ្ស៊ីប យើង​ក៏​អាច​ឃើញ​ដែរ ពី​ការ​ប្រឈមមុខ​ដាក់គ្នា​ រវាង​កងទ័ព និង​ប្រធានាធិបតី។ នៅ​ក្នុង​សេចក្តីថ្លែងការណ៍ កាល​ពី​យប់​ម្សិលមិញ លោក​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី បាន​ប្រកាស​ថា លោក​ត្រៀមខ្លួន​ប្តូរជីវិត ដើម្បី​ការពារ​ភាព​ស្របច្បាប់​នៃ​អំណាច​របស់​លោក។ ចំណែក​ខាង​កងទ័ព​វិញ​ក៏​ចេញ​សេចក្តីថ្លែងការណ៍​តបមកវិញ​ដែរ​ថា ទាហាន​អេហ្ស៊ីប​ត្រៀមខ្លួន​បង្ហូរឈាម ដើម្បីការ​ប្រទេស និង​ប្រជាជន​អេហ្ស៊ីប ពី​ក្រុម​ភេរវជន និង​ពី​ក្រុម​ជ្រុលនិយម។
 
សំណួរ-បើសិន​ជា​ផុតឱសានុវាទ លោក​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី មិនធ្វើ​តាមការទាមទារ​របស់​មេដឹកនាំ​យោធា​ទេ តើ​អាច​នឹង​មាន​អ្វីកើតឡើង?
 
នៅ​ក្នុង​ឱសានុវាទ កាលពីថ្ងៃ​ចន្ទ មេទ័ព​អេហ្ស៊ីប​បាន​បញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើ​លោក​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី មិនឆ្លើយតប​ទៅតាម​ការទាមទារ​របស់​ប្រជាជន​ទេ កងទ័ព​នឹង​​ជា​អ្នក​ធ្វើ ដោយ​ដាក់ចេញ​នូវ​ផែនទី​ចង្អុលផ្លូវមួយ ដើម្បី​បញ្ចប់​វិបត្តិ​នៅពេលនេះ។

ដូច្នេះ នៅ​ពេលដែល​ឱសានុវាទ​ត្រូវ​ផុត នៅប៉ុន្មាន​ម៉ោង​ខាង​មុខ​ទៀត​នេះ ប្រសិនបើ​លោក​ម៉រស៊ី នៅតែ​មិនចុះចេញ​ពី​អំណាច គេ​រំពឹង​ថា មេទ័ព​អេហ្ស៊ីប​នឹង​ចេញ​សេចក្តីប្រកាស អំពី​ផែនទី​ចង្អុល​ផ្លូវនេះ ក៏ប៉ុន្តែ សួរ​ថា តើ​ផែនទីចង្អុលផ្លូវនេះ​មាន​ខ្លឹមសារ​បែបណា? គេ​មិនទាន់​អាច​ដឹង​ឲ្យ​បាន​ពិតប្រាកដ​នៅឡើយទេ រហូតមកទល់នឹង​ពេលនេះ

ក៏ប៉ុន្តែ បើតាម​ការចុះផ្សាយ​របស់​កាសែត​អេហ្ស៊ីប នៅថ្ងៃ​ពុធ​នេះ ផែនទីចង្អុលផ្លូវ​ ដែល​កងទ័ព​អេហ្ស៊ីប​គ្រោង​ដាក់ចេញ គឺ​មាន​៖

  • ទីមួយ ប្រកាស​ព្យួរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែល​អនុម័ត​កាលពីខែធ្នូ​កន្លងទៅ ហើយ​ដែល​ក្រុមអ្នក​ប្រឆាំង​រិះគន់​ថា ជា​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ដែលនឹង​បើក​ផ្លូវ​ឲ្យ​មានការ​បង្កើតច្បាប់រដ្ឋ ស្របទៅតាម​ច្បាប់​តឹងរ៉ឹង​របស់​អ៊ីស្លាម។ ក្រុមអ្នក​ជំនាញ​នឹង​ត្រូវ​បង្កើតឡើង ដើម្បី​តាក់តែង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ថ្មី ដើម្បី​ដាក់ឲ្យ​ប្រជាជន​អនុម័ត តាមរយៈ​ការបោះឆ្នោត​ប្រជាមតិ។
  • ទីពីរ សម័យកាល​​អន្តរកាល​មួយ​នឹង​ត្រូវ​បង្កើត​ឡើង ដឹកនាំ​ដោយ​ក្រុមប្រឹក្សា​ដែល​មាន​សមាជិក ៣រូប ហើយ​រដ្ឋាភិបាល​អន្តរកាល​នេះ​នឹង​ត្រូវ​ដឹកនាំ​ដោយ​តំណាង​មេដឹកនាំកងទ័ព។
  • ទីបី រដ្ឋាភិបាល​អន្តរកាល​ត្រូវ​ទទួល​បន្ទុក​ចាត់ចែង​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត​តំណាងរាស្រ្ត និង​បោះឆ្នោត​ប្រធានាធិបតី ហើយ​ការ​បោះឆ្នោត​នេះ​ត្រូវ​ធ្វើឡើង នៅពេលណា ដែល​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ថ្មី​ត្រូវ​អនុម័ត​ចប់សព្វគ្រប់។​

 
សំណួរ-និយាយឲ្យចំទៅ គឺ​មានន័យថា ជា​​​ការ​ធ្វើ​​រដ្ឋប្រហារ​យោធា...
 
វាគឺ​ជា​ការ​ធ្វើ​រដ្ឋប្រហារយោធា ហើយ​ជា​រដ្ឋប្រហារ​ទម្លាក់រដ្ឋាភិបាល​ ដែល​កើតចេញ​ពី​ការ​បោះឆ្នោត ដែលគេចាត់ទុកថា​ជាការបោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី និង​យុត្តិធម៌ តាមលក្ខណៈ​ប្រជាធិបតេយ្យ។

ភាព​ស្របច្បាប់​នៃ​អំណាច ដែល​បាន​ពី​ការ​បោះឆ្នោត​តាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ​នេះ​ហើយ​ដែល​ជា​អាវុធ​ដ៏សំខាន់ ដែល​លោក​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី និង​គណបក្ស​របស់​លោក​យក​មក​តទល់​ជាមួយ​នឹង​កងទ័ព។

ក៏ប៉ុន្តែ បើ​តាម​សង្កេតមើល​ទៅ ការដែល​មេទ័ព​អេហ្ស៊ីបចេញមុខ​តតាំង​ជាមួយ​​លោក​ប្រធានាធិបតី​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី ពេលនេះ ប្រហែល​ជា​មក​ពី​មើលឃើញ​កត្តា​អំណោយ​ផល​មួយ គឺ​​​​ចលនា​ប្រឆាំង​នឹង​លោក​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី មាន​កម្លាំង​កាន់តែ​ខ្លាំង ចំណែក​ឯចលនា​គាំទ្រ​កំពុង​តែ​ធ្លាក់ចុះ​ខ្លាំង។ ជាក់ស្តែង កាល​ពី​ថ្ងៃ​ចន្ទ ក្រុម​អ្នក​​ប្រឆាំង​នឹង​លោក​ម៉រស៊ី បាន​នាំគ្នា​ចេញ​ធ្វើ​បាតុកម្ម​រហូតដល់​ទៅ​រាប់លាន​នាក់ នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស គឺ​ច្រើន​លើសលុប បើ​ធៀប​នឹង​ចលនា​គាំទ្រ​លោក​ម៉រស៊ី។

ម្យ៉ាងទៀត នៅ​ក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី ផ្ទាល់ ក៏​គេ​ឃើញ​មាន​មន្រ្តី​កាន់តែ​ច្រើន នាំគ្នា​បោះបង់ចោល លោក​ម៉រស៊ី ​មក​គាំទ្រ​ក្រុមប្រឆាំង។ ចាប់តាំង​ពីថ្ងៃ​ចន្ទ​មក មាន​រដ្ឋមន្រ្តី​រហូតដល់​ទៅ ៦រូប (ក្នុងនោះ​ក៏​រួមមាន​ទាំង​រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​ការបរទេស​ផងដែរ) ព្រមទាំង​​មន្រ្តី​អ្នកនាំពាក្យ​ប្រធានាធិបតី និង​រដ្ឋាភិបាល ៣រូប បាន​នាំគ្នា​លាលែង​ពីតំណែង ដើម្បី​បង្ហាញ​ពី​ការ​ជំទាស់​នឹង​ជំហរ​រឹងរូស​របស់​លោក​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី។

ដូច្នេះ ការ​ប្រឈមមុខ​ដាក់គ្នា រវាង​កងទ័ព និង​ប្រធានាធិបតី​អេហ្ស៊ីប​នៅពេលនេះ គឺ​​ជា​ការ​ប្រឈមមុខ​ដាក់គ្នា រវាង​​ម្ខាង ដែល​អាង​លើ​មតិភាគច្រើន​ដែល​ចេញ​ពី​ហិបឆ្នោត (ប្រធានាធិបតី​មហាម៉េដ ម៉រស៊ី) ហើយ​ម្ខាងទៀត អាង​លើ​មតិភាគច្រើន​នៅ​តាម​ដងផ្លូវ៕

ព្រឹត្តិបត្រ​ព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រ​ព័ត៌មាន​ប្រចាំថ្ងៃ​នឹង​អាច​ឲ្យ​លោក​អ្នក​ទទួល​បាន​នូវ​ព័ត៌មាន​សំខាន់ៗ​ប្រចាំថ្ងៃ​ក្នុង​អ៊ីមែល​របស់​លោក​អ្នក​ផ្ទាល់៖

តាមដានព័ត៌មានកម្ពុជានិងអន្តរជាតិដោយទាញយកកម្មវិធីទូរស័ព្ទដៃ RFI

មើលវគ្គផ្សេងទៀត