Virus corona - Covid-19: Điện ảnh thế giới bị cảm lạnh

Disney hy vọng Hoa Mộc Lan lập kỷ lục doanh thu nhưng các trung tâm thương mại ở Bắc Kinh lại vắng người AFP/Greg Baker

Ngày công chiếu phim đành phải dời lại, phim trường ngưng hoạt động, nhiều rạp xinê đóng cửa vì vắng khách. Tại Hoa lục, ngành sản xuất phim là một trong những nạn nhân của virus corona. Các dự án hợp tác châu Âu-Trung Quốc buộc phải đình chỉ. Điện ảnh Hoa Kỳ cũng bị vạ lây, do khoảng 25% doanh thu của phim Mỹ là nhờ thị trường Trung Quốc.

Theo tờ báo Huffington Post, khu vực xung quanh các rạp xinê Megabox ở trung tâm Bắc Kinh vào những ngày cuối tuần thường đông nghịt chật kín, nay lại vắng vẻ một cách lạ thường. Tại Bắc Kinh cũng như tại nhiều thành phố lớn, các rạp hát đều phải đóng cửa kể từ ngày 24/01/2020 và ngày mở cửa trở lại vẫn chưa được ấn định, chừng nào dịch bệnh còn lây lan.

Vấn đề là kỳ nghỉ Tết Nguyên đán ở Trung Quốc là một trong những thời điểm thuận lợi nhất để khai thác phim. Rất nhiều bộ phim bom tấn (blockbuster) của Trung Quốc hay của Mỹ thường được cho ra mắt khán giả vào mùa này. Cho tới giờ, hai hãng phim lớn là Hoành Điếm (Hengdian Studios) và Thanh Đảo (Qingdao Movie) đều vẫn đóng cửa, ảnh hưởng tới việc công chiếu 7 phim blockbuster, trong đó có tác phẩm ‘‘The Rescue’’ của đạo diễn Lâm Siêu Hiền (Dante Lam) và bộ phim ‘‘Vanguard’’ của Thành Long (Jackie Chan). Về phần mình, đạo diễn Vương Gia Vệ (Wong Kar Wai) đành phải ngưng kế hoạch quay phim ‘‘Blossoms’’ trong tháng Hai.

Doanh thu các rạp phim Trung Quốc giảm 800 lần

Để dễ so sánh, doanh thu của các rạp xinê Trung Quốc nhân mùa Tết âm lịch tương đương với 30% doanh thu của nguyên một năm. Theo ông Wilson Chow, chuyên gia thuộc Văn phòng kiểm toán PwC, doanh thu mồng một Tết năm ngoái từ mức 240 triệu đô la trong một ngày đã giảm đến 800 lần, xuống còn 300 ngàn đô la năm nay. Cứ theo đà này, theo ông Wilson Chow, các rạp chiếu phim nào đang gặp khó khăn tài chính, có nguy cơ phải đóng cửa luôn.

Tập đoàn điện ảnh Trung Quốc (China Film Group Corporation) vốn là hãng phim quốc doanh sẽ không bị phá sản, nhờ vào nguồn tài trợ của nhà nước, thế nhưng tập đoàn này sẽ bị thua lỗ nặng, vì ngoài doanh thu dịp Tết, hầu hết các kế hoạch hợp tác làm phim cho hai ngành điện ảnh và truyền hình đều bị gián đoạn, mất luôn nguồn kinh phí đã đầu tư vào việc thực hiện.

Hãng phim Huanxi Media thay vì dời lại ngày công chiếu ở rạp bộ phim hài ‘‘Lost in Russia’’ đã quyết định trình làng bộ phim này trên mạng. Do Huanxi đã từng nhận 90 triệu đô la từ tập đoàn thông tin Bytedance để có độc quyền chiếu phim trực tuyến (trên hai mạng Douyin và Toutiao), cho nên hãng phim Huanxi khó thể nào dời lại ngày ra mắt mà không vi phạm hợp đồng.

Cổ phiếu các hãng phim Trung Quốc bị mất giá

Ngoại trừ trường hợp kể trên, hầu hết các hãng phim Trung Quốc đều dời lại vô thời hạn việc ra mắt phim mới, đồng thời các dự án quay phim (ngoài khâu hậu kỳ) đều bị đình chỉ. Trị giá cổ phiếu của công ty sản xuất phim Vạn Đạt (Wanda Film) đã mất 25% trong chưa đầy một tuần trên thị trường chứng khoán Thâm Quyến. Hoạ người phúc ta, mạng chiếu phim trực tuyến iQiyi lại ‘‘hốt bạc’’ trước nhu cầu xem phim tăng vọt tại các thành phố có lệnh cấm các hộ gia đình không được phép rời khỏi nhà.

Còn theo phụ trang văn hoá báo Le Figaro, virus Corona chẳng những làm tê liệt guồng máy sản xuất và khai thác phim Trung Quốc, mà còn làm cho các nước Âu Mỹ cũng bị cảm lạnh. Giới sản xuất Tây phương cũng bị tác động dây chuyền trớc sự lan truyền của virus corona. Hầu hết các phim blockbuster của Mỹ đều dành cho thị trường Trung Quốc một vị trí quan trọng : đôi khi phim Mỹ thất bại trên thị trường nội địa, nhưng nhờ thành công tại Trung Quốc, lại “gỡ gạc” được mức thua lỗ. Đó là trường hợp trước đây của Warcraft, Expendables 3 hay là Pacific Rim ….

Pháp duy trì việc quay phim Astérix tại Trung Quốc

Hệ thống phân phối phim Imax Corporation, trụ sở tại Canada cho biết bị thất thu gần đến cả trăm triệu đô la do các rạp xinê có dùng công nghệ Imax bị đóng cửa. Điệp viên 007 thường thì chẳng bao giờ lại sợ ‘‘trời sập’’, nay cũng phải ngất ngư choáng váng. Tập thứ 25 của loạt phim James Bond với tựa đề ‘‘No Time To Die’’ (tạm dịch Chưa tới số chết) cũng buộc phải dời lại các buổi công chiếu tại Trung Quốc đầu tháng Tư 2020.

Về phía Pháp, hãng phim Pathé qua thông cáo báo chí cho biết ‘‘liều thần dược’’ của người Gô Loa mạnh hơn virus, ý muốn nói rằng trước mắt hai hãng phim Pathé và Les Productions du Trésor vẫn không hoãn lại dự án quay phim hài ‘‘Chuyến phiêu lưu của Astérix tại Trung Hoa’’ với nam diễn viên Guillaume Canet trong vai chính. Tuy nhiên, tình hình vẫn có thể thay đổi trong trường hợp dịch bệnh vẫn dây dưa kéo dài trong khi đoàn làm phim Astérix chỉ dự trù bấm máy tại Trung Quốc vào mùa hè năm 2020.

Tập đoàn Disney đành chịu thất thu

Hãng phim bị tác động mạnh nhất vẫn là Disney. Tập đoàn này dự trù cho ra mắt phim Hoa Mộc Lan (Mulan) phiên bản live-action vào cuối tháng Ba, đầu tháng Tư. Năm ngoái ‘‘Aladdin và cây đèn thần’’ đã cán mốc một tỷ đô la doanh thu, thành công rực rỡ đủ để cho Disney thông báo quay phần kế tiếp với Will Smith. Disney cũng hy vọng phiên bản mới của Hoa Mộc Lan sẽ thành công hơn thế nữa, và sẽ lập nhiều kỷ lục tại các phòng chiếu phim Trung Quốc do nhân vật Hoa Mộc Lan rất gần gũi với khán giả ở Hoa Lục.

Tuy nhiên, virus corona đã làm xáo trộn lịch phát hành phim, trong khi các công viên giải trí của Disney tại Hồng Kông và Thượng Hải đều bị đóng cửa vô thời hạn. Trên thị trường Trung Quốc, các rạp chiếu phim đã thu về 9,2 tỷ đô la trong năm 2019, tức là doanh thu đã tăng gấp 6 lần so với một thập niên trước (1,5 tỷ đô la vào năm 2009). Giới chuyên gia từng hy vọng rằng doanh thu ngành điện ảnh Trung Quốc trong vài năm nữa sẽ đuổi kịp Hollywood. Nhưng rốt cuộc, dịch virus corona đã khiến cho niềm hy vọng này tiêu tan thành mây khói.