Hậu Covid-19 : Paris biến các công viên thành sân khấu mùa hè

Vườn hoa Luxembourg mở của trở lại, Paris, Pháp, ngày 30/05/2020 REUTERS - Christian Hartmann

Không phải chỉ có các vườn cây xanh tại thủ đô Pháp, mà ngay cả các quảng trường hay là khuôn viên của các trung tâm văn hóa đều sẽ được ‘‘trưng dụng’’ vào mùa hè năm 2020 để làm sân khấu ngoài trời. Được đặt tên là "Le mois d'Août de la Culture" Tháng tám, Tháng Văn hóa, chương trình sinh hoạt này sẽ diễn ra trong bối cảnh các quy định giãn cách xã hội vẫn được áp dụng.

Tuy mang tên là ‘‘Tháng Văn hóa’’ nhưng thật ra chương trình kéo dài trong 7 tuần lễ liên tục thay vì 4 tuần, từ ngày 25/07 đến ngày 15/09/2020 và mục đích là tạo ra những không gian an toàn cho khán giả cũng như giúp cho giới nghệ sĩ ở vùng Ile-de-France (tức là Paris và các vùng phụ cận) có thêm cơ hội biểu diễn, vào lúc các nhà hát, các hội trường hay trung tâm văn hóa tuy đã được phép mở lại, nhưng vẫn chưa tìm lại được nếp sinh hoạt bình thường.

Hàng năm, thủ đô Pháp vẫn thường có chương trình sinh hoạt trong suốt tháng 7, mang tên là ‘‘Paris l’Été’’ Paris mùa hè (tiền thân là ‘‘Paris Quartier d’Été’’ Paris góc phố mùa hạ). Chương trình này thu hút khoảng 60.000 lượt khán giả. Thế nhưng, sau Ngày Hội Âm nhạc 21/06/2020, đến phiên chương trình‘‘Paris l’Été’’ năm nay cũng bị rút gọn lại, chỉ diễn ra trong một tuần thay vì kéo dài một tháng, và các sinh hoạt cũng chủ yếu diễn ra ở ngoài trời.

Trong bối cảnh đó, để chuẩn bị kịp thời cho Tháng Văn hóa, thủ đô Paris muốn gợi hứng từ mô hình hoạt động của liên hoan kịch và nghệ thuật sân khấu Avignon, nơi mà hàng năm, số lượng nghệ sĩ và tác phẩm được biểu diễn cao hơn nhiều so với các sân khấu của thành phố này, cho nên cả trung tâm đô thị Avignon vào mỗi mùa hè lại biến thành một sân khấu lộ thiên khổng lồ, các tiết mục biểu diễn được tổ chức hầu như ở khắp nơi, trên từng góc phố.

Mùa hè năm nay, thủ đô Paris hẳn chắc sẽ không biến thành trung tâm của nghệ thuật đường phố, nhưng ít ra tất cả các khu vực ‘‘công cộng’’ sẽ được tận dụng tối đa, để thay thế phần nào cho các nhà hát, hội trường hay tất cả các sân khấu có mái che hoặc là ở trong một không gian khép kín. Với mục tiêu nối lại từng bước với đời sống văn hóa, thành phố Paris đã kêu gọi giới nghệ sĩ đăng ký tham gia biểu diễn vào mùa hè năm 2020 tại các địa điểm như công viên Luxembourg, Missouri hay Monceau, vườn bách thảo Jardin des Plantes, vườnTuileries hay khu vực bờ hồ bên rừng Vincennes … 

Bên cạnh đó, các quảng trường trước mặt Tòa đô chính, mặt tiền Trung tâm văn hóa Pompidou hay là khuôn viên của Parc de laVillette, sân cỏ đối diện với công viên Jardin d’Acclimatation, hầu như tất cả các khoảng trống này, thường ngày dành cho khách bộ hành, vào mùa hè năm nay có thể được rào lại để sắp đặt thành những chỗ ngồi sao cho hợp với các quy tắc an toàn.

Một giải pháp khác nữa có thể trấn an người tham dự, dù họ là dân thủ đô hay là khách đến từ những nơi khác, đó là biến sân chơi của các trường học còn đóng cửa trong suốt mùa hè thành những không gian nho nhỏ, thích hợp với các sinh hoạt như chiếu phim ngoài trời, các lớp khiêu vũ, trò chơi xã hội dành cho gia đình hay là các chương trình giải trí dành cho thiếu nhi.

Chương trình sinh hoạt ‘‘Tháng tám, Tháng Văn hóa’’ bổ túc cho ‘‘Paris mùa hè’’ và có phần đa đạng hơn vì quy tụ rất nhiều bộ môn nghệ thuật như múa rối, kịch câm, trò xiếc, ảo thuật, khiêu vũ, hòa tấu, ca nhạc, chiếu phim, nghệ thuật đường phố, thậm chí giới thiệu di sản kiến trúc bằng nghệ thuật ánh sáng hay là thông qua video mapping Hầu hết các buổi biểu diễn ở đây đều miễn phí và được lên lịch xen kẽ nhiều lần, để cho khán giả có cơ hội được xem. 

‘‘Paris, hội hè miên man’’ như câu nói bất hủ của văn hào người Mỹ Hemingway ? Hiện vẫn còn quá sớm để dự đoán thời điểm khôi phục lại toàn bộ các nếp sống sinh hoạt tại Pháp. Ngay cả những người lạc quan nhất trong giới chuyên ngành văn hóa cũng rất thận trọng trong việc mở lại các bảo tàng, nhà hát, cơ sở tham quan hay tụ điểm giải trí, chừng nào vẫn chưa có thuốc ngừa. Thủ đô Pháp từng bước nối lại với đời sống văn hóa, cho dù con đường trước mắt có thể còn rất dài, từng bước đầu nào cũng lắm chông gai.