Cựu phó thủ tướng Irak bị kết án tử hình

Toà án Hình sự Cao cấp Irak hôm qua đã tuyên án tử hình đối với cựu thủ tướng Tarek Aziz , đươc xem là cánh tay mặt của Saddam Hussein, cùng 4 nhân vật khác trong chính quyền Irak trước đây. Các nhân vật này bị xét là đã "phạm tội ác chống nhân loại", đặc biệt là đã diệt trừ các đảng phái, tôn giáo.

Ông Tarek Aziz trả lời chất vấn của Viện công tố tại Bagdad (Reuters)

Thẩm phán Mohamed Abdoul-Salib đã gợi lên nhũng vụ ám sát, tra tấn, thủ tiêu như như trong chiến dịch đàn áp người hệ phái Chia thập niên 1980, hoặc đối với người Kurdistan, dưói chế độ Saddam Hussein, để giải thích phán quyết của Toà án. 

Tarek Aziz, năm nay 74 tuổi, giữ chức phó thủ tướng kiêm bộ trưỏng ngoại giao, đã được nước ngoài xem là gương mặt "nhân đạo nhất" của chế độ Saddam Husein. Ông Tarek Aziz đã ra nộp mình cho lực lượng Mỹ vài ngày sau khi Irak bị đánh chiếm tháng 3 năm 2003. Cùng với ông Tarek Aziz, như nói trên, còn 4 nhân vật khác cũng bị án tử hình, trong đó có nguyên bộ trưởng nội vụ, và người thư ký riêng trước đây của Saddam Hussein. 

Luật sư bảo vệ Tarek Aziz, ông Badie Arif, trả lời hãng tin Reuters, đánh giá đây là "một bản án chính trị, hoàn toàn không hợp pháp". Theo vị luật sư này, ông Tarek Aziz cũng đã thấy trước là ông sẽ không được "buông tha" khi mà Hoa Kỳ giao ông lại cho ngành Tư pháp Irak. 

Ông Tarek Aziz cùng 4 người nói trên sẽ kháng án. Theo thẩm phán Salib cho dù họ không làm thủ tục này, thì chiếu theo luật hiện hành Irak, phán quyết đầu tiên này, sẽ một cách tự động được đưa ra xét lại. Đây là quy định đối các trường hợp bị kết án tử hình hay tù chung thân. 

Bản án đã làm dấy lên một số phản ứng. Tại Maxcơva, chủ tịch Ủy ban đối ngoại Thượng viện Nga, tố cáo việc "thủ tiêu" một nhân chứng, thanh toán giữa hai hệ phái tôn giáo, không phải là hành động công lý. Còn Toà thánh Vatican đã đề nghị chính quyền Irak không nên thi hành bản án đối với Tarek Aziz, một người thiên chúa giáo. Trong bản thông cáo, Toà Thánh đánh giá là một quyết định như thế sẽ đóng góp vào sự hoà giải, hoà bình và công lý.