Hai cựu tổng thống Brazil và Nam Phi tiếp tục đối mặt với tư pháp

Do một trùng hợp ngẫu nhiên, vào lúc cựu tổng thống Hàn Quốc bị kết án tù ngày hôm nay, 06/04/2018, hai cựu nguyên thủ Nhà nước quan trọng khác cũng bị ngành tư pháp nước họ truy cứu: Tại Brazil, tòa án đã ra lệnh cho cựu tổng thống Lula phải vào tù để thụ án về tội tham nhũng ; trong lúc đó, cựu tổng thống Nam Phi Jacob Zuma vừa từ nhiệm, cũng bị triệu ra tòa để trả lời về cáo buộc nhận hối lộ lúc tại chức.

Cựu tổng thống Brazil Lula da Silva bên trong xe hơi, tại Sao Paulo, Brazil, ngày 05/04/2018 REUTERS/Paulo Whitaker

Về trường hợp cựu tổng thống Brazil, theo lệnh của thẩm phán Moro vào hôm qua, ông Lula có 24 tiếng đồng hồ, tức đến 17g, giờ địa phương, hôm nay, 06/04, để ra trình diện cảnh sát liên bang ở Curitiba, miền nam Brazil, và thi hành bản án 12 năm và một tháng tù về tội tham nhũng.

Ông Lula bị tố cáo nhận đút lót của một tập đoàn xây dựng dưới dạng một villa sang trọng ở gần bờ biển, để ủng hộ tập đoàn này trong việc đấu thầu xây dựng. Ông Lula luôn phủ nhận tố cáo trên và cho đây là âm mưu chính trị để ngăn chặn ông ra tranh ghế tổng thống vào tháng 10 tới đây.

Còn tại Nam Phi, hôm nay, 06/04, tổng thống từ nhiệm Jacob Zuma cũng phải ra trình diện trước tòa ở thành phố Durban để trả lời về tội tham nhũng, gian lận và rửa tiền.

Cựu tổng thống Nam Phi bị tố cáo nhận đút lót của tập đoàn vũ khí Pháp Thomson CSF - tức Thalès hiện nay - trong khuôn khổ hợp đồng vũ khí trị giá 4 tỷ euro, đúc kết vào năm 1999. Ông Zuma lúc ấy là phó tổng thống Nam Phi, bị cáo buộc đã nhận đươc 50 triệu euro của tập đoàn Pháp để thúc đẩy hợp đồng này.

Tuy nhiên, theo giới luật sư, phiên tòa hôm nay chỉ là hình thức mà thôi và việc xét xử có thể kéo dài rất lâu.

Tại Durban, những người ủng hộ ông Zuma đã xuống đường bày tỏ nỗi bất bình trước việc tổng thống "tốt nhất" Nam Phi bị ra tòa.

Về cáo buộc tham nhũng nhắm vào cựu tổng thống Nam Phi, theo AFP, khoản tiền được thương lương qua Shabir Sheik làm trung gian, đồng thời cũng là cố vấn tài chính của ông Zuma. Giới điều tra đã có nhiều bằng chứng đáng tin về vụ thương lượng này trong đó có một fax với mật mã của Alain Têtard, giám đốc địa phương của tập đoàn Thalès, xác định tiền sẽ được gởi ở trương mục quy định, ngày giờ cụ thể…

Năm 2005, cả hai người đã bị truy tố về tội tham nhũng, nhưng chỉ có ông Shabir Sheik bị kết án 15 năm tù. Tội danh của ông Zuma bị nhiều lần hủy bỏ, nhất vào thời điểm bầu tổng thống, với lý do là không đúng thủ tục tố tụng.

Trong suốt 10 năm phe đối lập Nam Phi đã đấu tranh cho việc mở lại hồ sơ tham nhũng của ông Zuma, và đã thắng cách đây hai năm. Chánh biện lý Nam Phi đã phải mở lại hồ sơ với tổng cộng 16 tội danh.

Ngày nay ông Zuma đứng trước một tình huống khá nguy hiểm, không còn là tổng thống, ông mất đi nhiều hậu thuẫn và bằng chứng tham nhũng thì rõ ràng.