Quân đội Pháp : Từ Điện Biên Phủ 1954 đến châu Phi 2014

Một phi công máy bay vận tải C130 Hercules huấn luyện binh lính Camerun © Sirpa

Sáu mươi năm sau khi thất trận ở Điện Biên Phủ, các chiến dịch can thiệp ở bên ngoài của quân đội Pháp đã thay thế cho các cuộc chiến tranh thuộc địa, với những thay đổi căn bản : Ít quân hơn, nhiều thiết bị quân sự hơn và nhất là ít binh lính tử trận hơn.

Những người lính dù nhảy xuống sân bay Tombouctou của Mali vào tháng Giêng năm 2013 chính là hậu duệ trực tiếp của những người lính dù được thả xuống « lòng chảo » Điện Biên Phủ năm 1954. Tại Đông Dương, lính dù đã là mũi nhọn xung kích của quân đội Pháp và nay cũng vẫn là những người đi tiên phong trong các chiến dịch can thiệp ở bên ngoài. 

Tuy nhiên, trong 60 năm qua, với quân số bị cắt giảm rất nhiều, vị trí của quân đội trong xã hội Pháp đã giảm đáng kể và các chiến dịch quân sự không còn tầm mức như trước đây nữa. Trong trận Điện Biên Phủ, quân đội Pháp đã huy động đến 15 ngàn quân, trong khi ở Mali năm 2013, chỉ có 4.000 quân được triển khai, còn tại Cộng hòa Trung Phi, chỉ có 2000 quân tham gia các chiến dịch được quyết định khẩn cấp. 

Trung tá Christophe Bertrand, quản thủ Viện Bảo tàng Quân đội Pháp, được hãng tin AFP trích dẫn, nhắc lại rằng tại Đông Dương gần như đó là chiến tranh quy ước, với hai quân đội trực diện nhau. Trong khi đó tại Mali hay Cộng hòa Trung Phi, đó là những cuộc xung đột không cân đối, với một quân đội chính quy đối đầu với các nhóm vũ trang. 

So với thời Điện Biên Phủ, lính Pháp khi can thiệp ở bên ngoài nay được trang bị an toàn hơn rất nhiều, với áo chống đạn, mũ sắt, ống nhòm nhìn đêm và hệ thống truyền tin. Chính vì vậy là số thương vong giảm đáng kể.

Trong trận Điện Biên Phủ hơn 10.000 binh lính Pháp đã bỏ mạng, bao gồm 1.700 người tử trận tại chiến trường, 1.400 người mất tích và 70% trong số 10 ngàn tù binh không sống sót được sau những tháng bị giam trong các trại Việt Minh.

Trong khi đó, tính từ khi quân đội Pháp can thiệp vào Afghanistan cho đến nay, tức là khoảng 10 năm, chỉ có khoảng 100 quân nhân Pháp tử trận ở nước ngoài. 

Một điểm khác nữa là, so với thái độ thờ ơ của thập niên 1950, nay công luận Pháp ủng hộ, tuy với thái độ dè dặt, các chiến dịch can thiệp của quân đội Pháp ở bên ngoài.